تاثیر هوش مصنوعی مولد بر مهارت‌های تفکر انتقادی در آموزش: یک مرور نظام‌مند

هوش مصنوعی مولد (genai) با معرفی ابزارهایی نظیر chatgpt، تحولی شگرف در عرصه آموزش ایجاد کرده و راهکارهای نوینی برای ارتقای مهارت‌های تفکر انتقادی (ct) در میان یادگیرندگان ارائه نموده است. این مطالعه مروری نظام‌مند، با بهره‌گیری از رهنمودهای prisma، شواهد موجود در 24 مقاله علمی همتا‌بررسی‌شده را که بین سال‌های 2022 تا 2025 در پایگاه‌های داده scopus،eric و google scholar منتشر شده‌اند، مورد تحلیل قرار داده است. هدف اصلی این پژوهش، بررسی تاثیرات مثبت و منفی هوش مصنوعی مولد بر تفکر انتقادی و شناسایی عوامل موثر بر کارایی آن بوده است.یافته‌ها حاکی از آن است که 62.5 درصد از مطالعات، بهبود معنادار مهارت‌های تفکر انتقادی را از طریق مکانیزم‌هایی همچون بازخورد شخصی‌سازی‌شده، پرسش‌های تاملی و یادگیری مشارکتی گزارش کرده‌اند. در مقابل، 4.2 درصد از پژوهش‌ها به چالش‌های بالقوه‌ای نظیر وابستگی فزاینده به فناوری و تضعیف خودمختاری یادگیرندگان اشاره داشته‌اند. از جمله عوامل کلیدی تاثیرگذار بر اثربخشی هوش مصنوعی مولد می‌توان به نحوه ادغام آن در برنامه‌های آموزشی، سطح تعامل یادگیرندگان، صلاحیت‌های مربیان و متغیرهای زمینه‌ای اشاره نمود.این مرور نظام‌مند، تحلیلی جامع از نقش genai در تقویت تفکر انتقادی ارائه می‌دهد و راهبردهایی برای بهینه‌سازی کاربرد آن در محیط‌های آموزشی پیشنهاد می‌کند.