ویژگی‌های کمیته حسابرسی و احتمال درماندگی مالی در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

کمیته حسابرسی به‌عنوان یکی از سازوکارهای نظارتی و کنترلی می‌تواند موجب بهبود عملکرد مالی و کاهش احتمال درماندگی مالی شرکت گردد. بنابراین، هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر ویژگی‌های کمیته حسابرسی بر احتمال درماندگی مالی است. داده‌های 152 نمونه (1064 مشاهده شرکت_سال) طی سال‌های 1395 تا 1401 از شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران انتخاب و با استفاده از رگرسیون لجستیک مورد آزمون و تحلیل قرار گرفت. در این پژوهش، برای سنجش احتمال درماندگی مالی، از مدل بومی پورحیدری و کوپائی حاجی (1389) استفاده شده است. علاوه بر این، به منظور استحکام نتایج، آزمون‌های حساسیت نیز برآورد گردید. در این راستا، از معیار z آلتمن (1993) استفاده شده است. یافته‌های پژوهش حاکی از وجود رابطه منفی و معناداری بین اندازه، تخصص مالی و تنوع جنسیتی اعضای کمیته حسابرسی با احتمال درماندگی مالی بود، ولی ارتباط معناداری بین استقلال اعضای کمیته حسابرسی و احتمال درماندگی مالی شرکت‌ها یافت نشد. شرکت‌هایی که تعداد اعضای کمیته حسابرسی بیشتری داشته و نسبت بالاتری از این اعضاء دارای تخصص مالی باشند و حداقل یک زن نیز در کمیته حسابرسی عضویت داشته باشد، احتمال درماندگی مالی کاهش می‌یابد. آزمون استحکام نتایج نیز این یافته‌ها را تایید می‌نماید. با توجه به یافته‌های این پژوهش تنوع جنسیتی اعضای کمیته حسابرسی و افزایش تعداد اعضای کمیته حسابرسی می‌تواند موجب بهبود عملکرد، کنترل فعالیت‌های ریسک‌آفرین شرکت، کاهش احتمال درماندگی مالی و در نتیجه افزایش اعتماد سرمایه‌گذاران ‌گردد. این یافته‌ها در راستای اعتماد هیئت مدیره به اعضای کمیته حسابرسی (نظریه قدرت) است. نتایج این پژوهش بیانگر دیدگاه اثربخشی کمیته‌های حسابرسی در نظام راهبری شرکت‌ها و بهبود کیفیت گزارشگری مالی و موفقیت مالی واحد تجاری است. این نتایج می‌تواند مورد استفاده نهادهای قانون‌گذار در حوزه نظام راهبری قرار گیرد.

audit committee characteristics and the probability of financial distress in firms listed on the tehran stock exchange

as a key monitoring and control mechanism, the audit committee can enhance financial performance and reduce the likelihood of financial distress in firms. therefore, the present study aims to examine the impact of the audit committee characteristics on the probability of financial distress. data from 152 samples (1,064 firm-year observations) were collected from firms listed on the tehran stock exchange during 2016–2022 and analyzed using logistic regression. to measure the probability of financial distress, the indigenous model of pourheidari and koupai haji (2009) was employed. additionally, sensitivity tests were conducted to ensure the robustness of the results, utilizing altman’s z-score (1993) as a benchmark. the findings indicate a significant negative relationship between the size, financial expertise, and gender diversity of audit committee members and the probability of financial distress. however, no significant relationship was found between the independence of audit committee members and financial distress. firms with larger audit committees, a higher proportion of financially expert members, and at least one female member exhibit a lower probability of financial distress. the robustness tests confirmed these findings. according to the findings of this research, the gender diversity of audit committee members and increasing the number of audit committee members can improve performance, control the company s risk-taking activities, reduce the possibility of financial distress and, as a result, increase investors confidence. these findings are in line with the board of directors trust in the members of the audit committee (power theory). the results highlight the effectiveness of audit committees in corporate governance, improving financial reporting quality and enhancing financial success. regulatory bodies can utilize these findings in corporate governance.