بررسی تطبیقی باطن قرآن کریم از دیدگاه علامه طباطبایی و علامه جوادی آملی

یکی ‏از مباحث مهم علوم قرآن و تفسیر، مساله ی «بطن» است. علامه طباطبایی و علامه جوادی آملی از جمله مفسرانی هستند که در زمینه ی باطن قرآن کریم دیدگاهی قابل تحلیل و تامل ارائه‏ کرده‏ اند. در این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی، ماهیت بطون قرآن و اعتبار بطن در تفسیر، از نگاه ایشان و مولفه‏هایی که برای دیدگاه خود ارائه کرده‏اند، تبیین و ارزیابی شده‏ است. نتیجه پژوهش گویای این است که علامه طباطبایی تفاوت ظرفیت انسان ها در فهم قرآن نسبت به امور ماورای حس و ماده را، دلیل اصلی وجود بُعد باطنی برای قرآن می‏داند. اما علامه جوادی آملی، وجود بطن در آیات قرآن را به عنوان مبنای تفسیری خود قلمداد کرده و آن را به عنوان یکی از شیوه‏های تفسیری اهل بیت (ع) و رمز جاودانگی قرآن پذیرفته‏ ا‏ست. مهم‏ترین شاخصه‏های اعتبار بطن ‏از دیدگاه ایشان؛ شاملِ همگانی بودن فهم قرآن، ذو مراتب بودن قرآن، جواز استعمال لفظ در بیش از یک معنا، هم سویی معارف ظاهری با معارف باطنی است.

a comparative study of the interior of the holy quran (from the perspective of allameh tabatabai and allameh javadi amoli)

one of the important topics in quranic sciences and interpretation is the issue of &ventricle&. allameh tabatabai and allameh javadi amoli are among the commentators who have offered an analytical and reflective view on the inner context of the holy quran. in this article, the descriptive-analytical method, the nature of the qur’an and the validity of the qur’an in interpretation have been explained and evaluated from his point of view and the components that he has presented for his point of view. the result of the research shows that allameh tabatabai considers the difference between the capacity of human beings in understanding the qur’an in relation to matters beyond the senses and matter as the main reason for the existence of an esoteric dimension for the qur’an.  however, allameh javadi amoli has considered the existence of the womb in the verses of the qur’an as his interpretive basis and has accepted it as one of the interpretive methods of the ahl al-bayt (as) and the secret of the immortality of the qur’an. the most important characteristics of ventricular validity from his point of view include: the universality of understanding the qur’an, the hierarchy of the qur’an, the permission to use the word in more than one meaning, the alignment of external knowledge with esoteric knowledge.