ارائۀ چهارچوب تحلیلی چالش‌های نهادی برنامه‌های راهبردی شهری (موردپژوهی: برنامۀ راهبردی اصفهان 1405)

برنامه‌ریزی راهبردی در نقد برنامه‌ریزی جامع وارد ادبیات شهرسازی شد و ویژگی‌های چرخه‌ای بودن، بازخوردگیری، انعطاف‌پذیری، مشارکتی بودن و حساسیت نسبت به مسائل هر بستر را با خود به‌همراه داشت. در ایران تا امروز الگوی برنامه‌ریزی جامع بر راهبردی غلبه دارد. یکی از عوامل عدم تحقق‌پذیری برنامه‌ریزی راهبردی چالش‌های نهادی است. این مقاله با تاکید بر برنامۀ راهبردی اصفهان 1405 به‌دنبال دستیابی به چهارچوب مفهومی یکپارچه برای سنجش و پاسخگویی به الزام‌ها و چالش‌های موجود در ساختار مدیریتی شهرداری اصفهان است. بر همین پایه، کاوش در ادبیات روی مفاهیم برنامه‌ریزی راهبردی و نهادباوری صورت گرفت و چهارچوب مفهومی برای تحلیل استخراج شد. پس‌از آن با استفاده از معیارهای برآمده از چهارچوب، تحلیل مضمون برنامۀ راهبردی اصفهان 1405 انجام شد. نتایج نشان می‌دهد که به مسائل چالش‌زا، مانند عدم توجه به بستر زمانی و فرهنگی؛ نهادینه‌سازی برنامه‌های راهبردی در اسناد، قوانین و مقررات و عاملیت‌های سازمانی در برنامۀ 1405 توجه شده است، اما ساختارسازی، مانند نگاه به سازمان‌های مردم‌نهاد و شبکه‌سازی افقی و عمودی در برنامه وجود ندارد.

presenting the analytical framework of institutional challenges of urban strategic plans (case study: isfahan strategic plan 1405)

strategic planning, a critique of comprehensive planning, was introduced into urban planning literature. it brought in elements like cyclicity, feedback, flexibility, partnership, and context sensitivity. however, the comprehensive planning model, which still dominates the strategic approach in iran, was not significantly challenged. institutional challenges are identified as a key factor hindering the implementation of strategic planning. this study, focusing on the strategic plan of isfahan 1405, aims to develop a comprehensive conceptual framework to address the requirements and challenges within the management structure of isfahan municipality. a qualitative analysis of the isfahan 1405 strategic plan text was conducted based on the derived criteria from the framework. the findings reveal significant issues such as consideration of temporal and cultural contexts, as well as the lack of institutionalization of strategic plans in official documents, laws, and organizational bodies within the 1405 plan. vis-a-vis, the plan fails to address important structural aspects, such as the involvement of non-governmental organizations and the establishment of lateral and hierarchical networks.