تبیین و ارزیابی دیدگاه آیت‌الله العظمی فاضل لنکرانی(ره) در زمینه جمع قرآن

یکی از بنیادی‌ترین مباحث مربوط به قرآن کریم، بحث از جمع قرآن است. ارتباط این موضوع با مساله تحریف و مسائل تاریخی صدر اسلام اهمیت این موضوع را مضاعف کرده است.آیت‌الله العظمی فاضل لنکرانی همانند بسیاری از علمای شیعه در این موضوع ورود پیدا نموده و با تبیینی روان، دقیق و جدید از این موضوع، زوایای مبهم آن را مورد کاوش قرار داده است. نظر ایشان این است که قرآن در زمان پیغمبر اکرم(ص) به صورت کامل گرد آوری شده، سوره‌ها معین و آیات آنها در جای مشخص خود قرار گرفته‌اند. ایشان در ابتدا سعی در نقد و ابطال روایات جمع قرآن در زمان خلفا دارند که نگارنده مناقشاتی را به نقدهای ایشان وارد می‌داند، سپس در ادامه اظهار می‌دارند که نمی‌توان منکر ارتباط خلفا با مساله جمع قرآن شد. ایشان اختلاف اقوال در این موضوع را ثمرۀ خلط بین معانی واژۀ جمع می دانند. از این رو ایشان چهار معنا برای جمع بیان می‌کنند که تعارض بین اقوال را برطرف می‌سازد. نگارنده نیز در انتها مواردی روائی و تاریخی در تایید فرمایش ایشان ذکر می‌کند.