بررسی تاثیرات هنر ساسانیان بر دیوارنگاره‌های دوره اموی ( مطالعه دیوار نگاره‌‌های قصر الحیر غربی)

هنر روزگار ساسانیان از بسیاری جهات چکیده‌ای پررنگ و پربار از شاخصه‌های هنری دوران‌های پیش از خود و روزگار باستان بود و واپسین نمود هنری آن دوران به شمار می‌رود. در هنر ساسانیان هم می‌توان ویژگی‌های درباری را ملاحظه کرد و هم نمودهای مذهبی به چشم می‌آید. در نوشتار اخیر، تاثیر هنرهای مختلف دوران ساسانیان بر نقاشی‌های دیواری دوره اموی، با مطالعه موردی نقاشی‌های دیواری یکی از کاخ‌های اموی (کاخ الحیر) و مقایسه آنها با هنرهای دوره ساسانی صورت می‌گیرد. از جمله این هنرها می‌توان به نقوش فلزکاری و نقاشی‌های دیواری اشاره کرد. هدف از انجام پژوهش، ارتباط هر چه بیشتر هنر ساسانی با هنر پس از اسلام و نفوذ هنر ایرانی – ساسانی در هنر پس از آن‌دوره (هنر اسلامی) است. در این جستار، همچنین ویژگی‌های سنت تصویری هنر ایران در دوران ساسانی، مورد مطالعه قرار می‌گیرد و با ویژگی‌های شاخص نقاشی‌های دوره اموی مورد مقایسه قرار می‌گیرد. تا به امروز مطالعات زیای بر روی هنر ساسانیان صورت گرفته، اما تا کنون مقایسه‌ای تطبیقی میان نقوش هنری ساسانیان و نقاشی‌های این کاخ صورت نگرفته است، اهمیت موضوع اخیر به دلیل تازگی مطالعه تطبیقی میان نقوش هنرهای فلزکاری و نقاشی دوره ساسانی با دوران اموی (بعد از اسلام) می‌باشد. روش پژوهش اخیر به صورت توصیفی-تحلیلی با استفاده از ابزار کتابخانه‌ای می‌باشد. تصاویر انتخاب شده مربوط به هنرهای دوران ساسانی و نقاشی‌های کاخ الحیر سوریه است. با مقایسه این آثار و تجزیه و تحلیلی که در متن صورت گرفت این نتایج به دست آمد که نقاشی‌های کاخ الحیر تحت تاثیر نقوش هنرهای مختلف دوران ساسانیان از جمله نقوش بشقاب‌های فلزی و نقاشی‌های دیواری انجام گرفته است. نوع ترکیب‌بندی، ایستادن افراد، شانه‌های تمام رخ و سر نیم‌رخ، حتی نوار جامه، ترکش و کمان و .. همگی عناصری هستند که از هنر ساسانیان به نقاشی اموی راه یافته‌اند.