حکمت کاربرد عدد هشت در معماری اسلامی

هنر و معماری اسلامی مفاهیم گسترده ای هستند که به طور کلی به سبک هنر و معماری در کشورهای تحت امر اسلام اطلاق می شوند. در این میان دو نکته وجود دارد؛ اینکه آیین اسلام به عنوان یک مفهوم ضمنی، مملو از نمادها و کنایه های رمزآمیز است که می توانند تاثیرات مستقیم و غیرمستقیمی در هنر و معماری داشته باشند؛ از سوی دیگر کشورها و اقلیم های گسترده ی اسلامی در نمود دادن این مفاهیم چگونه عمل کرده اند؟ از جمله این مفاهیم رمزآلود، کاربرد عدد هشت در هنر و معماری اسلامی است که به جهات ماهیت پیچیده ی اعداد و معانی پنهان هر عدد، رمزآلودگی دوچندان می یابد. آنچه مسلم است، عدد هشت در آیین اسلام از جایگاه ویژه ای برخوردار است. حال با پذیرفتن این فرضیه که در کشورهای مشترک در این آیین، می بایست به دنبال تاثیرات مشترک مذهب در هنر و معماری بود، پژوهش پیش رو در پی یافتن پاسخ این سوال است که 'عدد هشت چه کاربردهایی در معماری اسلامی ایران و برخی کشورهای عربی مسلمان دارد و چه نمودهای مشابه یا متفاوتی از این عدد در معماری این کشورها وجود دارد؟'. علت بررسی حکمت عدد هشت نیر این است که به علت ماهیت ضمنی و معنایی آن، باید به روشی بررسی گردد که مبانی کلی جهان بینی را بیان می کند و در محدوده ی فراگیری، اساس و پایه های موضوع مورد نظر را به بحث و بررسی می گذارد. این محدوده ی فراگیر و جامع در مباحث و جهان بینی، همان حکمت است. این تحقیق از انواع مروری و توصیفی تحلیلی است. روش جمع آوری اطلاعات مطالعات کتابخانه ای و زمینه-ای، با تقویت بعد مقایسه ای در کاربرد عدد هشت در معماری اسلامی ایران و کشورهای عربی است. یافته ها بیان می کنند مطابق فرضیه، می توان تاثیر مشترکی از نقش عدد هشت در آیین اسلام را در نمودهای معماری ایران و کشورهای عربی دید، با این حال تفاوت های معناداری از تاثیر جغرافیا نیز مشهود هستند. محققین بر این باورند که موضوع کاربرد عدد هشت در معماری اسلامی، مشابه سایر موضوعات کاربرد نمادهای مشترک اسلامی در هنر و معماری ایران و جهان عرب، می تواند زمینه های مناسبی برای انجام تحقیقات مشترک و توسعه ی فرهنگی و ارتباطات علمی میان دو حوزه ی جغرافیایی را ارتقاء بخشد.