ایران ، زبان عربی تا توسعه‌ و شکوفایی علوم و معارف در قرنهای اول تا ششم هجری

تبادل فرهنگی میان ملتها امری ضروری برای هر امّتی است که خواستار تعالی تمدّن و پیشرفت مستمر در ساحت‌های گوناگون حیات در آینده‌ی خویش می‌باشد. در این میان یکی از تمدنها و فرهنگها که بیشترین تاثیرات خود را بر ملتهای بالنده گذارده، تمدن وفرهنگ غنی ایرانی است. توسعه‌ی زبان عربی توسط ایرانیان علم دوست به واسطه‌ی ورود اسلام به ایران و در نتیجه‌ی آن شیفتگی ایرانیان نسبت به اسلام و حرصشان بر حفظ این دین مبین، مقدّمه‌ای بود برای پیدایی و رشد علوم و معارف گوناگون و سرآغازی بود بر شکوفایی آن علوم که در نتیجه به پیشرفت و حفظ تمدّن اسلامی در همه‌ی زمینه‌ها انجامید. رشد و توسعه‌ی علوم وفنون به زبان رسمی آن زمان یعنی زبان عربی سبب حفظ و توسعه‌ی این زبان در سراسر ایران گردید. بویژه در قرون اولیه‌ی هجری تا قرن ششم، زبان عربی زبان علوم و معارف در ایران و جهان محسوب می‌شد.در این راستا عوامل موثری چون حمایت امرا و وزرای ایرانی بویژه تایید و تجهیز پایتختهای مهمی از سرزمینهای ایران، خدمات جلیله‌ای به تمدّن اسلامی ارائه شد که در قالب تالیفات و آثار گرانسنگ به زبان عربی ظهور یافت. با توجه به اینکه این عوامل گاه و بیگاه مغفول مانده است، این مقاله که به روش کتابخانه ای و بر مبنای تحلیل تاریخی و توصیفی نگاشته شده است، به نقش و عامل موثر و ماندگار ایرانیان اعم از دانشمندان، ادبا و امرا، و پایتختهای ایرانی علوم و معارف می پردازد که در تاسیس و توسعه و شکوفایی علوم گوناگون اسلامی و عربی درتمامی سرزمینهای اسلامی نقش داشتند. ضمن اینکه یادآوری نقش حساس عوامل دیگر گام دیگری در شناساندن بهتر سیمای زلال ایرانیانی باشد که به علوم ومعارف اسلامی و عربی خدمت نمودند