فعالیت‌های عمرانی و اقتصادی عمیدالملک کندری و خواجه نظام‌الملک طوسی

تا پیش از شکل‌گیری دولت مدرن در ایران، نهاد وزارت از مهم‌ترین و قدیمی‌ترین نهادهای سیاسی در تاریخ ایران بود و به تبع آن نقش وزیر، عملکرد و شخصیتش در ادارۀ کشور بسیار تعیین‌کننده بود. از همین‌رو گاهی نام سلاطین بزرگ به نام وزیران دانشمند گره خورده است و دو نهاد سلطنت و وزارت، دوگانه‌ای درهم‌تنیده به وجود آورده است که تاج و تخت یکی به دوات دیگری بسته است. عهد سلجوقی یکی از مهم‌ترین اعصار دیوان‌سالاری ایرانی است که دو تن از مشهورترین وزرای سلاطین سلجوقی عمیدالملک کندری و خواجه نظام‌الملک بودند که در مجموع و یکی پس از دیگری نزدیک به چهل سال این نهاد را در دست داشتند. این پژوهش با رویکردی توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای درصدد بررسی سیاست‌های عمیدالملک کندری و خواجه نظام‌الملک بوده است. با این وجود، ویژگی‌های شخصیتی، گرایش‌های مذهبی، نگرش‌های سیاسی و رویکردهای متمایز هر دو وزیر، بسترساز سیاست‌های متفاوتی از سوی آنها به مسائلی همچون رابطه با سلطان، خلیفه، امراء، علما و مردم شده است و همچنین هردو وزیر خدمات شایانی در عمران و آبادی ایران داشته‌اند و حتی زمینه‌ساز ترقی شعر و ادب هم بوده‌اند و در نهایت اینکه دیوان‌سالاری عهد سلجوقی را به ترقی و اقتدار فراوانی رساندند.