سیری در تاریخ‌نگاری و تاریخ‌نگری خواجه نظام‌الملک

خواجه نظام‌الملک طوسی وزیر بزرگ سلجوقیان در قرن چهارم هجری کتابی نوشت به نام سیرالملوک که در نوع خود بی‌سابقه و حاوی راه و رسم سیاست و ملک‌داری برای فرمانروایان سلجوقی خویش بود. اینکه سیاست‌نامه از نظر نگارشی دارای چه سبکی است و یا خواجه نظام‌الملک چه نگرشی به تاریخ و حوادث تاریخی داشته است از سوالاتی است که این پژوهش به آن پاسخ می‌پردازد. نتایج این پژوهش که به شیوۀ کتابخانه‌ای و مروری انجام شده حاکی از آن است که آنچه برای خواجه نظام‌الملک طوسی در نگارش سیاست‌نامه اهمیت داشته القای معنا و مفهوم بوده، لذا از زبانی روان و قابل‌فهم استفاده کرده و از حکایات متنوع دورۀ باستان و همچنین آیات و احادیث و تمثیلات استفاده برده است. وی در نگرش به حوادث تاریخی تابع مشیت‌باوری و تقدیرباوری و تداوم حکومت را در ادامۀ راه خلافت عباسی و سنت اسلامی و دینی دیده است.