مروری بر مفاهیم مدیریت ادعا

یکی از مشخصه های توسعه اقتصادی هر کشور طرح های عمرانی آن کشور می باشد. از عوامل حیاتی و تاثیرگذار در روند توسعه جوامع، مدیریت در متن تکاپوهای هدفمند و بعضاً سرگردان، بین مردم و جامعه می باشد. در این ارتباط لازم به ذکر است که بخش مهمی از مسیر توسعه پایدار در جوامع مختلف را طرح های عمرانی و زیرساختی تشکیل می دهند، لذا مدیریت پروژه های عمرانی اهمیت به سزایی در ترسیم چشم اندازهای کوتاه مدت و بلند مدت توسعه را دارا می باشد. در ارزیابی موفقیت طرح های عمرانی آنچه بیش از همه عینیت دارد مهندسی فنی آنهاست در حالی که ممکن است عوامل دیگری که به نظر نامرئی می رسند نقش مهم و برجسته ای داشته باشند. یکی از این عوامل مهم ادعا می باشد .در بیشتر پروژه ها با سیستم های مختلف انجام پروژه، امکان بروز ادعاهایی از سوی طرفین، به خصوص پیمانکاران وجود دارد. این ادعاها اثرات منفی بر اجرای پروژه می گذارد. ادعا در فرهنگ واژگان نظام فنی و اجرایی کشور، «مطالبه پیمانکار برای پرداخت اضافی، مطالبه خسارت در مقابل نقض پیمان، تمدید زمان اجرای کار و یا خواسته دیگر که به اعتقاد وی بر اساس پیمان استحقاق آن را دارد.» ، تعریف شده است . » ادعا، اغلب وازه ناخوشایندی برای کارفرما در صنعت ساختمان به نظر می رسد البته درک علت آن هم ساده می باشد زیرا غالبا در نتیجه بودجه اولیه تغییر ایجاد می شود. ادعا در ابتدا به عنوان یک اختلاف بین طرفین دعوی بروز می نماید ، بدین صورت که اگر بین طرفین قرارداد درباره هر یک از عوامل موثر در تغییرات قراردادی توافقی حاصل نشود و اختلاف و عدم توافق وجود داشته باشد آنگاه این اختلاف مبنای طرح ادعا و دعاوی از طرفین قرارداد می شود . ادعا انواع گوناگونی دارد و به صورت ادعای موجه و یا غیر موجه ، قراردادی و یا ضمن قرارداد و ... مطرح می شود . فرایند شروع و شکل گیری دعاوی تا مرحله طرح دعاوی در چهار مرحله به شرح زیر : « بررسی مدارک و شناخت ، اضافه کاری ها، تاخیرات، ادعا ها ، تدوین و گزارش تاخیرات ، طرح ادعاهای مالی » تقسیم بندی می شود . اگرچه در هیچ پروژه ای نمی توان احتمال بروز این ادعاها را از میان برد، اما می توان با شناسایی علل و منشا اصلی بروز ادعاها، تاحد زیادی از وقوع آنها در پروژه جلوگیری نمود. از تعاریف دیگر مرتبط با موضوع این تحقیق، مدیریت ادعا یا مدیریت دعاوی پروژه می باشد. هرچند از نظر بسیاری مدیریت دعاوی یک مبحث حقوقی می باشد، در این مقاله که به سبک مقالات مروری تنظیم شده است به بررسی اهداف و مروری بر مفاهیم مدیریت ادعا ها پرداخته می شود .