توسعه پایدار اسلامی: الگوی سنجش با معیارهای بومی و مدل استنتاج فازی

امروزه مفهوم توسعه پایدار به عنوان برقراری توازنی همه‌جانبه‌ در حوزه‌های اقتصادی-اجتماعی- زیست‌محیطی- فرهنگی مطرح است و جهت سنجش تحقق آنها از مدل‌های متنوعی استفاده می‌شود. به منظور تقویت قابلیت سیستم‌های خط‌مشی‌گذاری در سنجش به‌موقع و پیشنهاد اقدامات اصلاحی بر مبنای مدل‌های علمی، در این مقاله یک الگوی سنجش تحقق توسعه پایدار بر مبنای نگرش اسلامی ارائه شده است. در این مدل با مرور قرآن کریم بر اساس کلیدواژه‌های استخراج‌شده، معیارهای تحقق توسعه پایدار استخراج می‌شود و در نهایت، 4 معیار و 13 زیرمعیار بر مبنای برگزاری پنل خبرگان و سپس منطق ارزیابی فازی پیشنهاد می‌گردد. مدل سنجش تحقق توسعه پایدار اسلامی، با عنایت به توجه جمهوری اسلامی به الزامات توسعه پایدار، پاسخ می‌دهد که تحقق الزامات فعلی تا چه حد ما را به توسعه پایدار از تعریف اسلام رهنمون می‌سازد یا تا چه حد به سمت توسعه پایدار مطلوب اسلام حرکت شده، یا به چه میزان همگرایی بین اهداف توسعه پایدار از دید عُرف بین‌المللی با دید اسلام وجود داشته است. از نوآوری‌های مدل می‌توان به ارائه سلسله‌مراتبی از اهداف و معیارها در کنار تعدیل معیارهای پیشین و ارائه مدل سنجش فازی اشاره نمود.