بررسی هویت بصری و مفهومی آدمک­های بومی گراش در توسعه پایدار جامعه محلی

مواریث فرهنگی نشانی از پشینه عظیم فرهنگ، هنر، تمدن، هویت امروز و دانش و تکنولوژی دیروز آن جامعه می باشد. در میان مواریث عامیانه فرهنگ مادی و معنوی، هنرهای دستی به مثابه وجه تصویری و سنتی بصری، به صورت بافته ها و ساخته های دستی تجلی یافته است. در گذشته و چه بسا در جوامع روستایی امروزی، هر خط و نقشی که در هنرهای بومی بافته، کشیده و یا ساخته می شد، داستان، نماد، نشانه، اسطوره، روایت و مفهومی را متضمن بوده اند. در گذر تاریخ با فاصله گرفتن از زندگی سنتی، ماشینی شدن و در پی آن فراموشی تاریخی بسیاری از هنرهای بومی، سنت های محلی، مفاهیم و معانی نقش ها و طرح ها به حافظه تاریخ سپرده شد. شناخت و احیا تنوع فرهنگی در توسعه پایدار یک منطقه از طریق ایجاد ظرفیت های فعال در جذب گردشگر می تواند موثر باشد. یکی از انواع هنرهای بومی سنت ساخت عروسک و اشیایی خاص با پارچه و سایر مواد بوم آورد است. گراش در جنوب استان فارس سنت دار ساخت عروسک ها و توتم هائیست که قدیمی ترین نمونه های یافته شده از آن قدمتی 90ساله دارند. مطالعه این عروسک ها با روش کتابخانه‌ای و میدانی صورت گرفته است. هدف این پژوهش شناخت اصالت مفاهیم و شناسایی ظرفیت های بصری آدمک های منطقه گراش می باشد. این امر در توجه عمیق به ظرفیت های بومی صنایع دستی و توسعه پایدار گردشگری شهرستان گراش موثر خواهد بود. نتایج پژوهش حاکی از آن است که این دست ساخته ها در سه بخش: گهواره آویز، منزل آویز و اسباب بازی قابل دسته بندی است. با توجه به اعتقادات خاصی که نسبت به شکل، رنگ و مواد اولیه در ساخت انواع مختلف عروسک های بومی گراش وجود دارد، پیوند ناگسستنی بین معانی و مفاهیم نقش مایه ها، هویت و چگونگی فرم بصری و نحوه ساخت عروسک های بومی دیده می شود. تاکید بر این هنر بومی و خصلت های محلی می تواند ظرفیت فعال ویژه ای در توسعه فرهنگی، گردشگری و اقتصادی پایدار ایجاد کند.