مطالعه سهم صنایع دستی در سوغات خریداری شده توسط زائران و گردشگران شهر مشهد

صنایع دستی و هنرهای سنتی یکی از عرصه‌های مهم اقتصادی کشور می باشند، تجربیات، فن کار، تجهیزات مورد نیاز و مواد اولیه مورد نیاز این صنعت در داخل کشور قابل دسترس هستند و به این دلیل جایگاه خاصی در اقتصاد دارا می باشد، با توجه به این خصوصیات، این صنعت می‌تواند تاثیر مثبتی در فرهنگ، وضعیت اقتصادی و اشتغال کشور ایجاد نماید. اگر چه شهر مشهد به دلیل وجود زائران و گردشگران فراوان، پتانسیل بالایی جهت عرضه سوغات صنایع دستی دارد ولی تاکنون برنامه-ریزی مناسبی در این زمینه صورت نگرفته و از این پتانسیل استفاده کافی به عمل نیامده است. این مطالعه به بررسی جایگاه صنایع دستی در سبد سوغات زائران و گردشگران شهر مشهد و آسیب شناسی آن پرداخته است. برای این منظور پرسشنامه ای تهیه و در بین 394 زائران و گردشگران داخلی و 51 پرسشنامه در بین زائران و گردشگران خارجی توزیع گردید. نتایج نشان داد بیشترین میزان هزینه زائران داخلی مربوط به خرید سوغات است که 53/25درصد از کل هزینه کرد زائران می باشد. اما زائران خارجی مورد مطالعه بیشترین هزینه را به اسکان اختصاص داده اند که 93/46 درصد از کل هزینه ها را شامل می شود و خرید سوغات تنها 92/9 درصد از هزینه ها را شامل می شود. مقایسه در خصوص هزینه کرد برای سوغات نشان می‌دهد هر زائر داخلی رقمی معادل با 26692 تومان در روز برای خرید سوغات هزینه می نماید که این رقم برای هر زائر خارجی 41/5456 تومان می باشد و لذا هر زائر داخلی به طور میانگین در هر روز 89/4برابر هر زائر خارجی برای خرید سوغات هزینه می نماید. نتایج نشان داد 65/6 درصد از ارزش سوغات خریداری شده توسط نمونه آماری گردشگران داخلی و به صنایع دستی اختصاص یافته است. این سهم برای زائران خارجی، 15/3 درصد می‌باشد. بنابراین سوغات صنایع دستی سهم بسیار اندکی از کل بازار سوغات را به خود اختصاص داده است.