جنید بغدادی و رابطه او با امامان هم‌عصرش

جُنید بغدادی، شاگرد حارث محاسبی و سری سقطی، از چهره‌های ممتاز و از مشایخ و اقطاب اهل ‌تصوف و بانیِ‌ مکتب‌ صَحوی‌گرای بغداد است. او به‌‌لحاظ علمی و فقهی، همواره در نگاهِ صوفیان از شان و جایگاه بالایی برخوردار بوده است تاآن‌جاکه او را «طاووس العلما»، «قطب العلوم» و «بحر‌ التوحید» لقب داده و برخی نیز او را «تاج العارفین» و «سید الطائفه» خوانده‌اند‌‌‌‌‌‌‌‌. به اعتقادِ بسیاری، جنید بغدادی هرچند با چهار‌ تن از امامانِ شیعه(علیهم السلام) هم‌عصر بوده و در زمان زندگی و زعامت امام جواد، ‌‌امام هادی، امام حسن عسگری و امام مهدی(علیهم السلام) می‌زیسته، مذهب شافعیه را برگزیده و به مذهب شیعه گرایش نداشته است‌‌‌‌‌‌‌‌. برخی نیز با تکیه بر برخی شواهد تاریخی تامل‌‌برانگیز - ازجمله مدح و ثنای او از امیرمومنان علی(علیه السلام) - نسبتِ تشیع به او را بعید ندانسته‌اند‌‌‌‌‌‌‌‌. پوشیده نیست که نوع تعامل با ائمه(علیهم السلام) و میزان هم‌سویی با عقاید و اندیشه‌های ایشان و تبعیت از سبک و سیرۀ رفتاری آن‌ها، ملاک و معیاری شایسته برای ارزیابی اندیشه‌ها و گرایش‌های عملی و اعتقادی اعلام و اقطاب صوفیه است‌‌‌‌‌‌‌‌. در این مقاله، پس از نگاهی گذرا به زندگی و جایگاه جنید بغدادی و اشاره به برخی آثار و عقاید او، ضمن بررسی‌ گفته‌ها و گمانه‌ها در باب شیعی/ امامی‌بودن جنید بغدادی - با تکیه بر شواهد تاریخی و تحلیل ‌آن‌ها - درصدد پاسخ به این پرسش برآمده‌ایم که او چه رابطه‌‌ و تعاملی با امامانِ هم‌عصرش داشته و آیا در شُمار شاگردان و شیعیان یا از زمرۀ مریدان و محبّان ائمه اطهار(علیهم السلام) به‌شمار می‌رفته است؟ بررسی‌های تاریخیِ دقیق، این حقیقت را آشکار می‌سازد که گزارش‌های تاریخی از هرگونه ارتباط و تعامل جنید با امامان خالی است‌‌‌‌.