نقش دارالفنون در گسترش فرهنگ علمی در عصر ناصری

پیشرفت­های همه­جانبه اروپائیان از یکسو و شکست­های نظامی ایرانیان از روسیه از سوی دیگر، ایرانیان را به عقب­ماندگی­شان آگاه نمود. روشنفکران ایران بیسوادی عمومی و ناکارآمدی نظام آموزش سنتی را یکی از علل عقب­ماندگی کشور خود دانستند. از این­رو توجه آن­ها معطوف به پیشرفت­های غرب به­ویژه نظام آموزش مدرن و مدارس آن­ها شد. تشکیل مدارس به­عنوان یکی از طرح­های اصلاحی مورد نظر روشنفکران بود. در همین راستا سعی در اخذ و راه­اندازی نظام آموزشی بر اساس الگوی غربی نمودند. امیرکبیر از جمله افرادی است که تحولاتی در نظام آموزشی به وجود آورد و برای اولین بار در تاریخ ایران مدرسه عالی غیردینی به نام دارالفنون را تاسیس نمود که روحانیون و آموزش سنتی در آن نقش نداشتند. تاسیس دارالفنون سرآغاز نهضت علمی جدید و از مهم­ترین اقدامات علمی در ایران محسوب می­شود. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و بهره­گیری از منابع کتابخانه­ای بر آن است تا نشان دهد که مدرسه دارالفنون تا چه اندازه بر توسعه فرهنگ علمی در ایران عصر ناصری تاثیرگذارده است. یافته­های پژوهش نشان می­دهد که ایجاد دارالفنون آغازگر ورود نوآوری­های آموزشی بسیاری به نظام آموزش و پرورش ایران بوده است به طوری که پس از آن، مدارس جدیدی در ایران تاسیس گردید که در باسوادشدن مردم و افزایش آگاهی­های اجتماعی- سیاسی­شان نقش مهمی ایفا کرده­اند.