حذف بخارات اسید و مخاطرات زیست محیطی روش اندازه گیری مس با استفاده از طیف سنج فلوئورسانس پرتو ایکس

روش هضم اسید در اندازه گیری عناصر معدنی مانند مس دارای دقت و صحت بالایی است. این روش معایبی مانند آلایندگی زیست محیطی ناشی از بخارات اسید، مخاطرات انسانی و هم چنین زمان بَر بودن انجام آنالیز را دارد. به طوری که در هر آنالیز حدود 5/3 لیتر گاز nox وارد محیط می شود. امروزه؛ این مسائل بحران های مهم و اساسی هستند و استفاده از روشی که مشکلات اشاره شده را نداشته باشد، لازم و ضروری است. یکی از روش های پیشنهادی در این زمینه، طیف سنج فلوئورسانس اشعه ایکس است. در این پژوهش با استفاده از این تکنیک شیمی سبز، غلظت مس در نمونه خاک ورودی واحد تغلیظ مجتمع مس سرچشمه اندازه گیری شده است. با انجام آزمون های متعدد برای به دست آوردن منحنی دامنه توزیع ارتفاع پالس با ارتفاع بیش تر و عرض باریک تر، شرایط بهینه پارامترهای توان تیوب دستگاه به دست آمد. منحنی کالیبراسیون، با استفاده از نمونه هایی با مقدار مشخص مس و ماتریکس مشابه در دامنه 55/2 – 38/0 درصد با روند خطی رسم شد. برای راست آزمایی این تحقیق، 50 نمونه از شیفت های مختلف کاری که به روش انحلال اسیدی آنالیز شدند، مجدداً با تکنیک اشعه ایکس آنالیز گردیدند. مقایسه آماری نتایج دو روش در سطح اطمینان 95 درصد تفاوت معناداری را نشان نداد و فرض صفر رد نشد. مدت زمان آنالیز هر نمونه از 60 دقیقه به حدود سه دقیقه کاهش یافت. آلاینده-های ناشی از بخارات اسید و مخاطرات انسانی مرتبط با روش شیمی تجزیه تر حذف شد. مجذور ضریب همبستگی منحنی کالیبراسیون(r2)، 9912/0 به دست آمد. حد تشخیص روش برمبنای سه برابر انحراف معیار پنج اندازه گیری محاسبه و مقدار آن 0251/0 درصد شد. با توجه به نتایج حاصل از این تحقیق، استفاده از روش شیمی سبز طیف سنج اشعه ایکس می تواند جایگزین مناسبی نسبت به روش شیمی تر باشد.

removal of acid vapours and environmental hazards of copper measurement method by use of x-ray fluorescence spectrometer

the acid digestion method has a high precision and accuracy in measuring mineral elements such as copper. this method has the disadvantages of environmental pollution caused by acid vapors, human hazards, and also the time to carry out the analysis. so that in each analysis about 3.5 liter nox gases enters to environment. today, all these problems are fundamental and important crises and it is necessary to use a method that does not have the problems mentioned. one of the proposed methods in this field is the x-ray fluorescence spectrometer. in this study by use of this green chemistry technique, the copper concentration in the sample of the rougher feed of sarcheshmeh copper complex? concentrator plant has been measured. by performing multiple tests to obtain a pulse height distribution curve with higher height and a narrower width, the optimum conditions of the instrument tube power parameters were obtained. the calibration curve was plotted using samples with a specified amount of copper and similar matrix in the range of (0.38-2.55) % with linear trend. for validation of this research, 50 samples of various work shifts that were analyzed by acid digestion method, again analyzed by x-ray technique. statistical comparison of two method results at 95% confidence level showed no significant difference and null hypothesis not rejected. the analysis time of each sample decreased from about 60 minutes to about 3 minutes. the pollutants caused by acid vapours and human hazards associated with the wet analytical method were removed. the squared of calibration curve correlation coefficient (r2) was obtained at 0.9912. limit of detection (lod) based on three times the standard deviation of a sample with five times measurements, 0.0251 % was calculated. according to this study results, using x-ray spectrometer green chemistry method can be an appropriate alternative to the wet chemical method.