ارائه و تخمین مدل توسعه انسانی در ایران با تاکید بر تامین مالی سبز و شاخص فناوری فین تک

هدف: این مقاله با هدف ارائه و تخمین مدل توسعه انسانی در ایران با تاکید بر تامین مالی سبز و شاخص فناوری فین‌تک تدوین شده است. تامین مالی سبز به‌عنوان یک استراتژی کلیدی در پایداری اقتصادی و محیط‌زیستی نقش دارد و فناوری فین‌تک می‌تواند دسترسی به منابع مالی و بهبود شاخص‌های توسعه انسانی را تسهیل کند. هدف اصلی این تحقیق بررسی تاثیر این دو عامل بر توسعه انسانی در بازه زمانی سال‌های 1375 تا 1401 است. روش‌شناسی: این مطالعه از نوع کاربردی و توصیفی-تحلیلی است که از روش‌های آماری و مدلسازی برای تحلیل داده‌ها استفاده می‌کند. ابتدا برای اندازه‌گیری شاخص تامین مالی سبز از پنج متغیر اقتصادی و زیست‌محیطی استفاده شد. سپس با استفاده از روش تحلیل مولفه‌های اساسی (pca) شاخص تامین مالی سبز استخراج گردید. پس از آن، برای تخمین مدل و تحلیل تاثیر تامین مالی سبز و فین‌تک بر توسعه انسانی از رویکرد تغییر رژیم مارکوف استفاده شد. یافته‌ها: نتایج حاصل از تخمین مدل مارکوف نشان داد که تامین مالی سبز و فناوری فین‌تک تاثیر مثبت و معناداری بر توسعه انسانی دارند. در دوران رونق، شاخص‌های اشتغال، آموزش و سرمایه نیز به بهبود توسعه انسانی کمک می‌کنند. ضریب تامین مالی سبز و فناوری فین‌تک در هر دو رژیم رکود و رونق مثبت بود، که نشان می‌دهد این عوامل در هر شرایط اقتصادی بر توسعه انسانی اثرگذارند. نتیجه‌گیری: این پژوهش نشان داد که تامین مالی سبز و فناوری فین‌تک می‌توانند به‌طور موثری به ارتقای توسعه انسانی در ایران کمک کنند. استفاده از ابزارهای مالی سبز و فناوری‌های مالی نوین به‌ویژه در دوره‌های رکود اقتصادی، نقش کلیدی در بهبود شاخص‌های توسعه انسانی و رشد پایدار اقتصادی ایفا می‌کنند.

providing and estimating a human development model in iran with an emphasis on green finance and fintech index

objective: this article aims to present and estimate a human development model in iran, with an emphasis on green finance and the fintech index. green finance is recognized as a key strategy in ensuring economic and environmental sustainability, while fintech can facilitate access to financial resources and improve human development indicators. the primary objective of this study is to examine the impact of these two factors on human development in the period from 1996 to 2022. methodology: this study is applied and descriptive-analytical, utilizing statistical methods and modeling for data analysis. to measure the green finance index, five economic and environmental variables were employed. the principal component analysis (pca) method was used to extract the green finance index. subsequently, the markov regime-switching approach was applied to estimate the model and analyze the impact of green finance and fintech on human development. findings: the results from the markov model estimation indicate that both green finance and fintech have a positive and significant impact on human development. during periods of economic growth, employment, education, and capital also contribute to enhancing human development. the coefficients of green finance and fintech remained positive in both recession and growth regimes, demonstrating their consistent influence on human development across varying economic conditions. conclusion: this study concludes that green finance and fintech can effectively promote human development in iran. utilizing green financial tools and modern financial technologies, especially during economic downturns, plays a crucial role in improving human development indicators and fostering sustainable economic growth.