رمزگشایی از مُحکَم و مُتَشابِه با تکیه بر گفتمان قرآن

تحقیق حاضر در مقام فهم آیه هفتم سوره آل‌عمران و گره‌گشایی از معنای «مُحکَم» و «مُتَشابِه»، نظریه‌ای نو عرضه می‌دارد. این نظریه بر گفتمان کلی قرآن و بستر تاریخی نزول، تکیه دارد. بر وفق این نظرگاه، معنای «آیات»، قسمت ‌بندی‌های سوره‌های قرآن نیست بلکه از آن، نشانه‌های عبرت آموز و بیم ‌دهنده قرآن، اراده شده است. «مُحکَم» یعنی آنچه بدان حکم شده و انجام و فرجام یافته است و «مُتَشابِه» یعنی آنچه شبیه «مُحکَم» است. «ام الکتاب» یعنی هسته مرکزی قرآن که سایر قرآن بر گرد آن شکل گرفته است. قرآن یک انذارنامه و عبرت‌های تحقق‌ یافته آن، بنیان و مرکز این نامه است. کج دلان، در مقام ستیزه جویی با رسول اسلام، وقوع عذاب‌های وعده داده شده در قرآن و تحقق عبرت‌هایی شبیه به عبرت‌های تحقق یافته امت‌های پیشین را درخواست می‌کردند. در این راستا، «فتنه» به معنای مبتلا شدن به عذاب و «تاویل قرآن» به معنای فرجام و عاقبت آن است. دانستن فرجام قرآن که به خدا اختصاص یافته است، علم به زمان و چگونگی تحقق وعیدهای قرآن در آینده است.

deciphering muḥkam and mutashābih based on the qur’ān discourse

the current research presents a new theory with the aim of understanding the seventh verse of surah al-imran and unraveling the meaning of decisive verses and ambiguous verses . this theory is based on the general discourse of the qurʾān and the historical context of revelation. according to this theory, the meaning of verses is not the divisions of the surahs of the qurʾān, but rather the instructive and warning signs of the qurʾān. muḥkam means that which has been decreed and fulfilled and mutashḥbih means that which is similar to muḥkam. heavenly original scripture (umm al-kitāb) means the central core of the qurʾān around which the rest of the qurʾān is formed. the qurʾān is a warning letter and its realized lessons are the foundation and center of this letter. in the position of warring with the messenger of islam, the misguided ones requested the occurrence of the punishments promised in the qurʾān and the realization of lessons similar to the lessons of the previous nations. in this regard, sedition means suffering from torment and tawil qurʾān means its end. knowing the end of the qurʾān, which is assigned to god, is the knowledge of when and how the promises of the qurʾān will be fulfilled in the future.