تاثیر پرتوتابی فرابنفش b و c بر غلظت ترکیبات فنلی در دو واریته اطلسی

یکی از مهم‌ترین عوامل محیطی تاثیرگذار در رشد و فیزیولوژی گیاهان، نور می‌باشد و تغییرات در طیف نور، منجر به تغییر در مقدار و ترکیب متابولیت‌های ثانویه می‌شود. پژوهش حاضر برای بررسی اثرات پرتو uv-b و uv-c بر روی برخی صفات فیتوشیمیایی برگ در دو واریته اطلسی (petunia hybrida) انجام شد. بدین منظور، آزمایشی گلخانه‌ای به‌صورت فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی با پنج تکرار اجرا شد. فاکتور اول، واریته (2 رقم پرگل و گل‌درشت) و فاکتور دوم، نور فرابنفش در6 سطح (شاهد،uv-b 2دقیقه، uv-b 5دقیقه،uv-c 30ثانیه، uv-c 5/1دقیقه وuv ترکیبی (uv-b 2دقیقه و uv-c 30ثانیه) در روز بود. پرتوتابی یک ماه بعد از کشت بذر، به مدت 15 روز صورت گرفت. بر اساس نتایج این پژوهش، با پرتوتابی فرابنفش سطح برگ به شدت کاهش یافت و در هر دو واریته، میزان فنل و فلاونوئید کل افزایش یافت. نتایج شناسایی و اندازه گیری میزان ترکیبات فنلی با روش hplc نشان داد که در واریته پرگل، بیشترین میزان کوئرستین (22/0 میلی‌گرم بر گرم وزن خشک) درuv-c 30ثانیه تولید شد و بیشترین افزایش مقدار رزمارینیک اسید نیز در uv-c5/1دقیقه (تقریبا یک ونیم برابر شاهد) روی داد، اما میزان سالویانولیک اسید در اثر پرتوتابی فرابنفش کاهش یافت. میزان سه ترکیب فنلی مذکور در تیمار فرابنفش ترکیبی کاهش یافت. یافته‌های این پژوهش، نشان می دهد، تغییرات در نوع و مدت تابش فرابنفش روی گیاه اطلسی باعث تغییرات در برخی مواد موثره فنلیک این گیاه می‌شود. این امر در آینده می‌تواند در تولید و پرورش ارقام دارویی اطلسی تحت شرایط گلخانه‌ای مد نظر قرار گیرد.