رویکرد اخلاقی به سرگرمی در رسانه ملی

و سرگرمی به‌عنوان مجموعه­ای از کنش‌های ترجیحی، تفننی، ارضاکننده، مشغول‌دارنده و غیرانتفاعی همواره یکی از نیازهای بیولوژیکی، روان‌شناختی و فیزیکی اصیل بشر بوده است؛ نیازی که ارضای آن بخش قابل‌توجهی از اوقات فراغت (زمان فارغ از الزامات نهادی‌شده سازمان زندگی) افراد را بسته به موقعیت‌های مختلفِ فردی، اجتماعی و شرایط و اقتضائات محیطیِ آنها به خود اختصاص می‌دهد. وقوع زنجیره پایان‌ناپذیری از تحولات بنیادین در جامعه صنعتی مدرن، تفریح و سرگرمی را نخست به یک نیاز همگانی و توده‌ای تبدیل کرد و در مرحله بعد، کمیت آن را به‌صورتی فزاینده بسط داد و سپس کیفیت و نحوه گذران آن را فراتر از افراد به نهادها و سازمان­های حرفه­ای محول کرد. رسانه­های جمعی از ابتدا (و در ادامه رسانه‌های اجتماعی) همواره بخش قابل‌توجهی از ماموریت سازمانی، نقش اجتماعی و کارکرد حرفه‌ای خود را به تولید و عرضه طیفی از برنامه‌های متنوع با هدف تامین این نیازِ فعلیت‌یافته و پوشش بهینه فراغت مخاطبان اختصاص داده­اند. شواهد عینی و تجربه تاریخی نیز حکایت از آن دارد که رسانه‌ها در تامین این مهم و جلب رضایت مصرف‌کنندگان موفق بوده و در عمل گوی سبقت را از دیگر سازمان­های رقیب ربوده­اند. ازجمله ملزومات فعالیت رسانه‌ای در مقام ایفای نقش‌های محول، ارائه خدمات فراغتی، برخورداری از یک نظام هنجاری جهت هدایت کنش‎های سازمانی و راهبریِ عملی در انجام وظایف تعریف شده است. اخلاق و مشخصاً اخلاق حرفه­ای به‌مثابه یک نظام هنجاریِ مرجع، بالقوه می­تواند عوامل و کارگزاران رسانه را در انجام ضابطه­مند وظایف سازمانی­شان مساعدت کند. این نوشتار درصدد است تا با ارجاع به اصول و قواعد اخلاقیِ مورد تایید و توصیه اسلام، بایسته‎های هنجاریِ یک رسانه دینی همچون سیمای ملی در تامین این کارکرد را به‌صورت کلی به­دست داده و برخی از چالش‎های محتمل این حوزه را مورد واکاوی و تحلیل قرار دهد. روش این پژوهش در بخش بررسی محصولات رسانه‌ای، مشاهده و در بررسی اسناد مکتوب، تحلیل محتواست.