تبیین جایگاه رسانه در اخلاق اسلامی براساس اصل قرآنی تسخیر

براساس آیات قرآن کریم، نسبت انسان با طبیعت نسبت تسخیری است. در تبیین فلسفی، این اصل را می‌توان منطبق‌بر «فاعلیت بالتسخیر» دانست. تمایز این نحوه فاعلیت با «فاعلیت بالقسر» بیانگر این نکته است که نوع انسان باتوجه‌به جایگاه وجودی که در هستی دارد، دارای قوای گوناگونی است که می‌تواند به‌وسیله آنها طبیعت را در جهت تحقق اهداف خویش به استخدام بگیرد. این توانایی در انسان موجب ساختن ابزار و وسایل گوناگون به‌منظور تحقق اهداف و مقاصد گوناگون می‌شود. رسانه و سایل ارتباطی نیز ازجمله این ابزار هستند. تبیین مطلب فوق می‌تواند اساسی برای مواجهه اخلاقی با رسانه باشد؛ زیرا در کاربرد این ابزار، قوای شناختیِ جزئی یعنی واهمه و متخیله که از قوای نفس هستند، به‌کار گرفته می‌شوند و استفاده از این قوا علاوه‌‍‌بر التزام به اخلاق عمومی نیازمند پایبندی به قواعد و دستورات اخلاقیِ خاصِ برخاسته از نسبت تسخیر است تا انسان را از انحراف، اعتدال نفس و همچنین طغیان و افسارگسیختگیِ این قوا مصون و محفوظ دارد.