تجلی آشنایی زدایی و برجسته سازی در سوره مبارکه «شوری»

آشنایی زدایی و برجسته سازی که بر بیگانه نمودن نُرم عادی زبان دلالت دارد، از جمله دستاوردها و نظریات محوری مکتب فرمالیسم است. این اصل که بر خروج ساختار کلام از آنچه مالوف است، تکیه دارد، با نمایان ساختن دلالت های پنهان کلمات، علاوه بر ایجاد زیبایی در کلام، بر ظرافت های معنایی آن نیز می افزاید. برجسته سازی در کلام گهربار الهی در راستای انتقال معانی و مفاهیم از طریق بهره مندی از امکانات زبانی و شگردهای زیبایی آفرینی به دو نوع قاعده کاهی و قاعده افزایی تقسیم می گردد. این پژوهش بر آن است تا به منظور تطبیق نظریه صورت گرایان با زبان قرآن با استفاده از روش توصیفی تحلیلی نمونه هایی از برجسته سازی در سوره مبارکه «شوری» را مورد بررسی قرار دهد، تا با نشان دادن شیوه های مختلف قاعده کاهی و قاعده افزایی، ارتباط بین شگردهای ادبی به کار گرفته شده در سوره با مفاهیم مدنظر آن به وضوح نمایان گردد. برآیندهای پژوهش نشان دهنده آن است که در سوره مبارکه «شوری» به گونه ای بی نظیر از انواع تکنیک های ادبی هنجارگریزی و قاعده افزایی استفاده گردیده است که این به کارگیری، علاوه بر ایجاد زیبایی و نظم آهنگ در سوره، القای مفاهیم متناسب با فضای آیات را نیز به اوج رسانده و به تبع آن موجب انگیزش احساسات و شگفتی مخاطب گردیده است.