چیستی، ابعاد و گونه‌های اعجاز قرآن از منظر حضرت آیت الله سبحانی (دام ظله)

معجزه، امر خارق العاده ای مقرون به تحدی و سالم از معارضه بوده که خداوند آن را به دست پیامبرانش آشکار می‌کند تا دلیل بر درستی ادعای آنان باشد. قرآن کریم از واژگانی همچون آیه، بینه، برهان، سلطان برای بیان این مفهوم بهره برده است. اگرچه در تبیین قیود و ویژگی‌های معجزه در بین دانشمندان اختلاف نظرهای جزئی دیده می‌شود، ولی بیشتر آنان بر تعریف معجزه، بر اساس قیود پیشگفته اتفاق دارند. دانشمندان معاصر قرآنی از جمله آیت الله سبحانی (دام ظله) برای اعجاز قرآن، ابعاد گوناگونی را طرح و بررسی کرده اند که به نظر می‌رسد بتوان آنها را در چهار بخش دسته بندی کرد: الف: اعجاز بیانی که از گزینش بهترین کلمات، سبک و شیوه بیان و نیز نظم آهنگ مناسب در قرآن کریم سخن می‌گوید؛ ب: اعجاز محتوایی که هماهنگی و عدم اختلاف در قرآن، غیب گویی و وجود معانی بلند عرفانی در این کتاب آسمانی، شاهدی بر آن است؛ ج: اعجاز علمی که از رازگویی‌های قرآن خبر می‌دهد و اگرچه برخی آن را زیرمجموعه اعجاز محتوایی دانسته اند، ولی به دلیل اهمیت و گستردگی، می‌توان آن را در بخشی مستقل مطرح کرد؛ د: اعجاز قرآن نسبت به شخصیت آورنده آن که فردی امی و درس ناخوانده بوده و کتابی شگرف و شگفت آورده است.