بررسی کاربرد رویکرد عملکردی در استخراج مفاهیم علمی از قرآن کریم

قرآن کریم نشانه آخرین پیامبر خداوند و کتاب راهنمای بشر برای تمامی اعصار است و اعجاز این کتاب باید برای تمام زمان‌ها قابل لمس باشد. از این رو، هر قوم و ملتی با توجه به درک، فهم و سطح علمی اش باید بتواند این اعجاز را بررسی کند. با توجه به رشد علمی بشر و ورود مفاهیمی جدید و متفاوت از گذشته نیاز است تا درک ما از آیات قرآن کریم نیز عمیق تر شده و با توجه به مفاهیم جدید وسیع تر گردد. به نظر می رسد تنها زبان عربی است که چنین ظرفیت وسیعی دارد و نیاز است تا روشی منطقی و کاربردی جهت توسعه معانی و بهره گیری از این ظرفیت عظیم اتخاذ شود. مفاهیمی که ما اکنون از واژه هایی نظیر السماء، الارض، الشمس، القمر و... می فهمیم نسبت به مفاهیمی که در صدر اسلام از چنین لغاتی برداشت می شده است، بسیار وسیع تر و بعضاً متفاوت است. این نشان از این است که هیچ قطعیتی در نهایی بودن برداشت ما از مفاهیم قرآنی وجود ندارد و ما باید با روش دیگری به لغات قرآنی نگاه نماییم. روش پیشنهادی ما نگاه عملکردی به مفاهیم قرآنی است؛ بدین معنا که صرفاً به معنای ظاهری لغات اکتفا نشده و تعریف آنها به وسیله عملکردهای ذکر شده برای آنها در قرآن اخذ شود. در نتیجه این تعریف می تواند به صورت نسبی، قابل تطبیق با هر مفهوم دیگری با آن عملکردها باشد. در این روش امکان استخراج مفاهیم علمی و استفاده از آن در توسعه علوم نیز وجود دارد.