بررسی اعجاز فرهنگی قرآن کریم

مقوله اعجاز قرآن کریم از دیر‌باز بین صاحب‌نظران علوم قرآنی مطرح بوده و بحث‌های تفصیلی در این موضوع ارائه گشته است. اعجاز قرآن با وجوه مختلفی که دارد تا کنون مورد توجه ویژه‌ اندیشمندان قرار گرفته است اما تا کنون کسی به مقوله اعجاز فرهنگی قرآن نپرداخته است. بنابراین لازم است اعجاز قرآن از این منظر نیز مورد توجه و کنکاش قرار گیرد. از این رو هدف از نگارش این مقاله، بررسی چگونگی مواجهه قرآن کریم با فرهنگ عصر نزول قرآن است که لازمه آن آشنایی با فرهنگ جزیره‌العرب در عصر نزول قرآن و قرون بعد از آن است. به نظر می‌رسد قرآن در تعامل با فرهنگ موجود گاهی اوقات به تایید و تثبیت پرداخته و در بعضی موارد به رد و ابطال و در پاره‌ای از موارد به گزینش و اصلاح آن فرهنگ اقدام کرده است. این مقاله به روش تحلیلی – توصیفی سامان یافته و به این نتیجه دست یافته است که اعجاز فرهنگی در حکم روح و یا شالوده‌ دیگر وجوه اعجاز است و گزاف نیست اگر ادعا شود که این وجه در تمام ابعاد اعجاز، ساری و جاریست. موید این ادعا، تاثیر نپذیرفتن و تبعیت نکردن از فرهنگ و عقاید خرافی دوران جاهلیت و ارائه فرهنگی متعالی، جهانشمول و فرازمانی توسط قرآن کریم است.