نقش سازه های کنترل رواناب و رسوب در حفاظت از منابع آب )حوضه آبخیز مندرجان(

یکی از بزرگترین مشکلات منابع طبیعی فرسایش خاک و تولید رسوب می‌باشد که این عوامل عموماً تابع شرایط اقلیمی، پستی و بلندی خاک و کاربری اراضی می‌باشد. پرشدن سدها با رسوباتی که از سرشاخه های حوضه های آبخیز با سیلاب انتقال می‌یابند از معضلات سدهای ذخیره آب است. سازه های کنترل رواناب و رسوب در سرشاخه ها، با کنترل پیک سیلاب و استهلاک انرژی آن علاوه براینکه رسوبات در پشت آنها تله اندازی می شوند، تخریب کف و دیواره آبراهه ها را کاهش می‌دهند و بار رسوبی سیلاب کاهش می یابد. در این راستا در حوضه آبخیز مندرجان با احداث سازه های کنترل رواناب و رسوب شامل 84 بند خشکه چین، 8 بند گابیون، 10 بند سنگ و سیمان، 8 بند خاکی و یک مورد دیوار ساحلی در سال1372 ساخته و در سال 1392 مورد پایش و ارزیابی قرار گرفتند. با ساخت و نگهداری سازه ها در سرشاخه‌ها می توان، و بند های خاکی به ترتیب 2530 سلامت سدهای ذخیره آب را تامین نمود. در تحقیق حاضر از آمار بارندگی ایستگاه کلیماتولوژی چادگان و رسو بسنجی مندرجان طی سالهای 1358 تا 1381 و نقشه کاربری اراضی و سیمای فرسایش با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای سال 1979 استفاده شده است. لذا اقدامات و فعالیت‌های متنوع آبخیزداری ازجمله (بانکت و چکدم یا بندهای تاخیری) توانسته است در ترسیم و جلوگیری از فرسایش تاثیر مثبت و بسزایی داشته باشد. روش کار به صورت توصیفی- موردی همراه با بررسی های کتابخانه‌ای و میدانی می‌باشد.