سبک فرماندهی و رهبری نظامی از دیدگاه امیرالمومنین امام علی(ع)

آوازۀ خطابه، میدان داری و جنگ آوری حضرت امیرالمومنین علی(ع) تا به حدی است که رهبری و فرماندهی حضرت را می توان در دو حوزۀ نظامی و فرهنگی مورد تحلیل قرار داد و در هر دو حوزه برای تشنگان دانش و فرهنگ، درسنامه-های دانشگاهی منتشر ساخت که تا همیشه های تاریخ ماندگار، سیال و زنده بماند و موجب پرورش هزاران سرباز و افسر زبدۀ جنگی باشند که هم مجهز به سلاح جنگ هستند و هم از آیین و اخلاق و فرهنگ مبارزۀ اسلامی بهره می گیرند سبک خاصی که حضرت در فرماندهی داشتند همواره زمینۀ نفوذ در دل نیروهای رزمنده و سایر اقشار مردم را اعم از بستگان و نزدیکان تا مخاصمان و دشمنان را فراهم می کرد. این شیوۀ رهبری، فرماندهی و هدایت نشات گرفته از همنشینی حضرت و اشتراکات حوزه های عقیدتی، تفکری و ذهنی ایشان با وجود مبارک مهبط وحی و برگرفته از سیره پیامبر اعظم، حضرت محمد)ص (است. در این مقاله با تکیه بر متن و مضامین بخش های مختلف نهج البلاغه، مولفه های عمدۀ موثر بر اسلوب رهبری نظامی حضرت را مورد کندوکاو و تبیین قرار می دهیم و در ضمن مطالب، ضرورت ها و چگونگی و باید و نبایدهای لازم ارتباط فرماندهی را با نیروهای زیردست نشان می دهیم و ویژگی های اعتقادی و فردی راکه از خصایص فرماندهی علوی است، برمی شماریم زیرا که امام علی(ع) اندیشمندی نظامی، رزمند ه ای شجاع، فرماندهی دلیر و مدبر بود که قریب به نیم قرن تجربه نظامیگری داشت و بیشتر عمر خود را در میدان رزم و جنگ سپری کرد و طبعاً می تواند الگوی شایسته و مناسبی برای نظامیان بویژه نظامیانی باشد که خود را پاسدار مکتب تشیع و حافظ دستاوردهای انقلاب اسلامی می دانند. (قائدان433:1380)