معنویت و اخلاق در سنت و سیرۀ حکومتی و فرماندهی امام علی علیه السلام

هوشمندی انسان را به ضرورت اجتماعی زیستن، مجاب ساخته است. مبانی فکری و ارزش های اخلاقی حاکم در جامعه نقش اساسی در زندگی فردی و حیات اجتماعی انسان ایفاء می کند. در طول تایخ انسان های معنویت محور و اخلاق مدار تاثیرگذارترین نقش را در زندگی بشریت داشته اند؛ زیرا انسان مفطور به فطرت الهی است و سرشت او با معنویت و اخلاق عجین است. از شخصیت های بی بدیل تاریخ که اثری منحصر به فرد در حیات بشر از خود باقی گذاشته، علی بن ابی طالب علیهما السلام است. سنت و سیرۀ امام علی علیه السلام به ویژه در حوزۀ حکومت و فرماندهی گویای آن است که مهم ترین موضوع و بالاترین دغدغه ایشان، معنویت و اخلاق بوده است. با توجه به نقش های مهمی که امام-علی علیه السلام به عنوان انسان کامل در ابعاد مختلف زندگی فردی و اجتماعی داشته اند و سرمایۀ معرفتی ذی قیمتی که از ایشان باقی مانده است؛ این گنجینه الگوی جامعی برای کشف راه سعادتمند زیستن در عرصۀ فردی و اجتماعی است. این نوشتار به روش توصیفی- تحلیلی و براساس تحلیل محتوا در نظر دارد، با بررسی سنت و سیرۀ امام علی علیه-السلام به ویژه در حوزۀ حکومت و فرماندهی مبانی، اهمیت، جایگاه، آثار و لوازم معنویت و اخلاق را در اجتماع کشف نماید. حاصل و نتایج این تحقیق تکیۀ معنویت و اخلاق بر اعتقاد به وجود خداوندمتعال است؛ اصول معنوی در جامعۀ توحیدی، خدامحوری، معادباوری و ولایت مداری است؛ اصول مذکور مولد اصول اخلاقی توحیدی است که مهم ترین آن ها اخلاص، حق مداری و عدالت محوری است؛ انسان موحد حق را بر هرچیزی مقدم می دارد و عدالت را به عنوان ارزش مطلق قربانی هیچ مصلحتی نمی کند.