ویژگی های زمامداران حکومت اسلامی از نگاه امیرالمومنین(ع)

وجود دولت و حکومت یکی از بنیادی ترین امور ضروری جوامع بشری است. حکومت اسلامی نوعی حکومت دینی است که زمامداران آن بر اساس دستورات دین اسلام انتخاب شده و قوانین جامعه بر پایه احکام و معارف اسلامی می باشد. بدون تردید اصول اولیه و ریشه اصلی حکومت اسلامی در قرآن مجید و سنت پیامبر خدا (ص) و ائمه معصومین نمودار است. از دیدگاه اسلام حکومت تنها متعلق به خداوند است و این مقام از طرف خداوند به پیامبران و اولی الامر سپرده شده است. منظور از اولی الامر امامان دوازده گانه هستند. انتخاب افراد مناسب جهت تصدی مقامات حکومتی نیازمند احراز صلاحیت و داشتن ویژگی های خاصی است. کتاب گران بهای نهج البلاغه به عنوان یکی از ارزشمندترین کتاب های اسلامی در این راه مرجع استخراج این ویژگی ها بوده است. با توجه به خطبه ها و نامه هایی که امام علی(ع) به کارگزاران خویش جهت امور حکومتی نوشته اند می توان به سیره و روش حکومتی آن بزرگوار آگاهی یافت. به دلیل اهمیت نقش کارگزاران در رساندن جامعه به هدف های حکومت اسلامی که بالاترین آن قرب الهی است، ویژگی ها و صفاتی برای انتخاب کارگزاران ملاک می باشد. این صفات و ویژگی ها از آن جهت حائز اهمیت است که در عملکرد آنها و تحقق اهداف حکومت اسلامی نقش بسزایی را ایفا می کند. کارگزارانی که دارای صفات پسندیده بهتری بوده اند در کار خویش موفق تر هستند و پیشرفت بیشتری می کنند. در مقابل برخورداری از صفات ناپسندی مانند تکبر و استبداد در کارگزاران موجب اثرات زیان باری بر وجهه اجتماعی و شغلی این افراد است.