توسعه سواحل مکران در جایگاه مرکز هویت‌ساز و الهام‌بخش جمهوری اسلامی ایران

دریا و نقش آن در اقتصاد و سیاست کشورها غیرقابل انکار و توجه به آن ضروری است. تاریخ جهان گواهی می‌دهد که راهبرد دریاگرایی و اتصال به آب‌های آزاد اقیانوسی، با تفوق منطقه‌ای و جهانی یک کشور رابطه معناداری داشته است. نوار ساحلی مکران در جنوب شرق ایران، موهبت این امتیاز راهبردی است که از پشتوانه نظری قدرت ژئوپلیتیک آلفرد ماهان و همچنین تصریح اسناد بالادستی و سیاست‌های کلی جمهوری اسلامی ایران در طول دهه‌های اخیر برخوردار می‌شود. هرچند نوعی غفلت ملی و توطئه خارجی قدرت‌های استعماری، فرصت‌های متعدد اقتصادی، فرهنگی، امنیتی و بین‌المللی را به ورطه فراموشی تاریخی کشانده و برداشت اذهان عمومی و نخبگانی از این منطقه را چالش‌برانگیز متصور ساخته است. پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر ادبیات اقتصاد توسعه و قدرت نرم، مدل پیشرفت و آبادانی مطلوب در منطقه مکران را ملزم به عناصر هویت‌سازی ملی و الهام‌بخشی بین‌المللی می‌داند. این مهم بدان معناست که خصوصیات وضعیت موجود این منطقه و تصویر مطلوب از آن، ظرفیت آن را دارد که معرف الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت در کنار همه‌ مدل‌های توسعه در تجربیات موفق بین‌المللی باشد. البته باید دقت داشت که اشتراک راهکارهای حاصل شده از پژوهش حاضر نشان می‌دهد که این الگوی هویت‌ساز و الهام‌بخش در توسعه منطقه‌ای مکران، مستلزم ارکان مردم محوری، اقتصاد پایگی و تناسب با روندهای منطقه‌ای و جهانی است. چه بسا آنکه بی توجهی به چنین برداشتی از توسعه سواحل مکران می‌تواند تکرار نوعی از توسعه تک بُعدی و آغاز ناهنجاری‌های محلی و تصویر نامطلوب بین‌المللی برای جمهوری اسلامی ایران باشد.