مفهوم شناسی امید اجتماعی در ایران

امید در سطح اجتماعی اعتماد و اعتقاد به نهادها و ساختارها برای حل مسئله در سطح کلان نظام اجتماعی است. به‌همین‌دلیل به‌نظرمی‌رسد که برساختن مقولۀ امید اجتماعی، حاصل وضعیت تاریخی‌اجتماعی است. این پژوهش با اتخاذ رویکرد کیفی - تفسیری بر آن است تا مفهوم شناسی امید اجتماعی در ایران بپردازد. روش پژوهش، کیفی بوده که با استفاده از روش مطالعه اسنادی انجام گرفته است. یافته های به دست آمده نشان داد مفهوم امید اجتماعی شامل هفت مولفه اصلی شمال هدف گذاری، آرزومندی، مسئولیت پذیری، میل به پیشرفت، تلاشگری و برنامه ریزی است. تحلیل داده ها حاکی از آن است که امید اجتماعی چه در سطح فردی و چه در سطح اجتماعی، با هفت زیر مقوله هدف گذاری، آرزومندی، مسئولیت پذیری، میل به تغییر، میل به پیشرفت، تلاشگری و برنامه ریزی مرتبط است. به عبارت دیگر امید به تنهایی و فارغ از سطوح اجتماعی اش، زمانی معنا می یابد و در ذهن کنشگر شکل می گیرد که با مقولاتی مانند هدفمندی، آرزومندی، پذیرش مسئولیت، تمایل به تغییر و تمایل به پیشرفت، تلاشگری و برنامه ریزی مرتبط شود. منتهی این هفت مقوله باید در یک طیف، بلند مدت یا کوتاهمدت، جامعه محور یا خودمحور و ایده آل یا واقعی مورد بحث قرارگیرد.