فرهنگ ‌فقرشهری، مانع تحقق عدالت‌شهری (بررسی نقش فرهنگ‌فقرشهری در کیفیت‌زندگی‌شهری شاخص عدالت‌شهری در شهر تهران)

دسترسی برابر به فرصت‌های ‌زندگی، معیاری روشن از عدالت‌ شهری است که در کیفیت‌ زندگی ‌شهری نمود می‌یابد. با تحقّق حق‌به/ از شهر که در کیفیت‌زندگی‌شهری جاری است، می‌توان عدالت ‌شهری را بررسی نمود. ازطرف‌دیگر، کیفیت ‌زندگی ‌شهری، سازه‌ی پیچیده، چند بعدی است که نتیجه فرهنگ ‌فقر شهری است. از خرده‌فرهنگ‌های پیرامون فقر، فرهنگ ‌فقر شهری برساخت می‌شود. در این‌ صورت واقعیت فقر برساخت دیگری را نمایان می‌سازد و صاحبان این فرهنگ( فقرا) معنا و تفسیر دیگری از فقر می‌نمایند و مساله فقر متمایز بیان می‌شود. اهمیت و ضرورت چنین نگاه و رویکردی به مساله فرهنگ ‌فقر به دلیل روند روبه ‌افزایش فقرشهری و الگوی انتشاری آن در شهرهای‌ جهان ، ایران و به طورخاص در شهرتهران در دهه‌های اخیر، دوچندان است. نوشتارحاضربخشی از یک پژوهشی است که فقر، فقر فضای‌ شهری و فرهنگ ‌فقر شهری، زمینه‌ها، میانجی‌ها و پی‌آمدهای آن را در سطوح خرد و کلان، ذهن و عین، ساختارها و عامل، به‌ویژه از منظر رشته‌های فرهنگی و به‌طور خاص جامعه‌شناسی‌فرهنگی، در برخی مناطق‌شهری تهران به‌روش ‌آمیخته هم‌زمان و متوالی مطالعه و پژوهش نموده است. حجم‌نمونه بخش کیفی پژوهش برای اجرای گروه‌متمرکز 14 متخصص و خبره و برای بخش کمی(پیمایش) 360 خانوار از مناطق 10 و 17 شهر تهران بود که به‌شیوه نمونه‌گیری جی‌پاور، انتخاب و پرسش‌نامه پژوهش‌گر ساخته روادار(آلفای بیش از 94%) را تکمیل کردند. برخی از دست‌آورده‌های بخش کیفی، تعریف و برساخت سازه مفهومی و نظری فرهنگ‌فقرشهری و تدوین ابعاد تشکیل‌دهنده و نظام‌مندی آن در قالب گزاره‌های نظری است. . فرهنگ‌فقرشهری، فقرفضای‌شهری، آسیب‎های‌شهری در این مناطق محسوس و در عین حال متفاوت و متمایز است. عامل پی‌آمدی کیفیت‌زندگی‌شهری، ترجمان زنجیره‌ی از عامل‌های محصول مدیریت کارآمد و مشارکت‌محور و توسعه نامتوازن شهر تهران است. از این‌ روی، آزمون مدل تجربی پژوهش نشان می‌دهد، عامل‌های علّی، زمینه‌ی و میانجی واریانس سازه کیفیت ‌زندگی ‌شهری محله های مناطق مزبور را در مجموع 85 درصد تبیین و برآورد می‌کنند.