مدل توسعه زیست بوم پارک علم و فناوری سیستان و بلوچستان: مرور پنج ساله

این مقاله به بررسی تحول پارک علم و فناوری سیستان و بلوچستان در طی پنج سال اخیر می‌پردازد و بر مدل توسعه و اکوسیستم نوآوری آن تمرکز دارد. این پارک که در جنوب‌شرقی ایران واقع شده است، با چالش‌های قابل توجهی از جمله محدودیت‌های زیرساختی و اجتماعی روبرو بوده و تلاش کرده تا رشد فناوری و جذب منابع را تسهیل کند. توسعه کارآفرینی مبتنی بر نوآوری، مستلزم طراحی نظام نهادی مناسب، زیرساخت فناوری مناسب و زیست‌بوم نوآوری مناسب می‌باشد. از سوی دیگر وجود سرمایه انسانی با ضریب مهارتی بالا نیز بسیار حائز اهمیت است. اگر نگاهی به فرهنگ کارآفرینی در استان سیستان و بلوچستان داشته باشیم، مشاهده می‌شود که در این استان در سطوح مختلف و لایه‌های مختلف اجتماعی، الگوهای مناسب توسعه کارآفرینی بسیار کم‌رنگ می‌باشد و فرهنگ کار مولد آسیب دیده است. کارآفرینی صنعتی، کارآفرینی اجتماعی، کارآفرینی روستایی و کارآفرینی دانش‌بنیان در این استان نهادینه نشده است. نهادهای فعال در زیست‌بوم نوآوری نیز هنوز به‌ صورت موثر نتوانسته‌اند بسترساز تغییر گفتمان و تغییر نگرش و افق دید در لایه‌های دانشجویی، روستایی و سطوح جامعه گردند و فرهنگ شغل دولتی در بدنه اجتماعی استان بسیار پررنگ می‌باشد. این مجموعه با ایجاد شبکه‌ای از همکاری میان دانشگاه‌ها، صنایع، نهادهای دولتی و اجرای برنامه‌های استراتژیک برای ایجاد زیرساخت‌ها و حمایت از استارتاپ‌ها پیشرفت‌های قابل توجهی داشته است. دستاوردهای کلیدی شامل گسترش فضاهای فیزیکی، تاسیس مراکز نوآوری در پهنه جغرافیایی استان و به‌کارگیری تئوری جنگل بارانی برای ارتقای محیطی پویا و متنوع برای نوآوری می باشد. تجربه این پارک نشان‌دهنده اهمیت مدیریت استراتژیک و انعطاف‌پذیری در توسعه اکوسیستم‌های نوآوری در مناطق کمتر توسعه‌یافته می باشد.