تحلیل محتوا زیست شناسی پایه یازدهم بر اساس الگوی خلاقیت گیلفورد

پژوهش حاضر با هدف ارزیابی محتوای کتاب زیست شناسی پایه یازدهم تجربی چاپ 1404-1403 بر اساس عوامل خلاقیت گیلفورد (حافظه شناختی، تفکر همگرا، تفکر واگرا و تفکر ارزشیاب) انجام شده است. یک تحقیق توصیفی-کاربردی است که از الگوی تحلیل محتوای کمی استفاده گردیده است. نمونه آماری این پژوهش فصل دوم (حواس) کتاب زیست شناسی پایه یازدهم دوره دوم متوسطه می‌باشد. ابزار گردآوری در پژوهش حاضر فرم محقق ساخته بر اساس عوامل خلاقیت گیلفورد است. برای تحلیل محتوای فصل موردنظر از یک طرح کدگذاری استفاده شده است. ابتدا محتوای فصل حواس پایه یازدهم به سه قسمت متن، تصاویر و خلاقیت تقسیم، سپس با تطبیق جمله به جمله‌ی هر یک از محتوا با عوامل خلاقیت گیلفورد، فراوانی مربوط به آن به صورت جدول و درصد ثبت گردید. به منظور اعتباریابی ابزار تحقیق از نظرات و دیدگاه های صاحب نظران و متخصصان تعلیم و تربیت و اساتید زیست‌شناسی دانشگاه فرهنگیان استفاده گردیده است. یافته ها نشان داد از مجموع 220 واحد کدگذاری شده، 106 واحد به حافظه شناختی یعنی 48درصد، 68 واحد تفکر همگرا یعنی 31 درصد، 25 واحد تفکر واگرا یعنی 5/11 درصد، 21 واحد تفکر ارزیاب یعنی 5/9 درصد اختصاص یافته است. نتیجه می‌شود با توجه به این نتایج حاصل روشن است که به حافظه‌ی شناختی با تاکید بیشتری پرداخته شده است اما در سطوح دیگر تفکر همگرا، واگرا و ارزیاب نیاز به رشد مناسبی دارد.