مطالعه تطبیقی آزمون‌های ورودی آموزش عالی ایران در مقایسه با ژاپن و چین به ‌منظور بهینه‌سازی آزمون سراسری

هدف اصلی این مقاله، مطالعه تطبیقی آزمون ورودی آموزش عالی ایران با کشورهای چین و ژاپن به منظور بهینه سازی آزمون سراسری است. پژوهش حاضر از نظر ماهیت از نوع پژوهش های کیفی، از نظر میزان کنترل متغیر ها از نوع غیرآزمایشی، از نظر هدف در زمره پژوهش های کاربردی و از جهت روش، تطبیقی به شمار می رود. استراتژی انتخاب کشورهای منتخب، استراتژی 'نظام های متفاوت، نتایج متفاوت ' و سطح تحلیل برحسب مدل بری و توماس ، در قاره آسیا است. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها بر مبنای مراحل روش بردی در چهار مرحله توصیف، تفسیر، هم‌جواری و مقایسه انجام‌شده است. جامعه آماری؛ نظام های سنجش و پذیرش آموزش عالی در کشورهای ایران، ژاپن و چین است. اطلاعات موردنیاز پژوهش بامطالعه اسناد و مدارک و تارنمای رسمی مراکز سنجش، دانشگاه‌ها و اسناد دولتی در دسترس، جمع‌آوری‌شده است. نتایج پژوهش نشان داده است که سنجش و پذیرش در ژاپن و چین در حوزه آزمون های عمومی متمرکز و در سطح آزمون های اختصاصی به صورت غیر متمرکز است. نظارت دولت دریک سیستم یکپارچه آموزشی در کمترین سطح انجام می شود. در کشور چین توجه به نیازهای منطقه ای در سنجش ملاک عمل است و دانش آموزان در انتخاب موضوعات امتحانی آزاد هستند. در ژاپن دانشگاه های خصوصی با کیفیت فوق العاده بدون نیاز به آزمون ورودی و تنها در صورت توانایی تامین مالی هزینه های تحصیلی توسط دانشجو، اقدام به پذیرش می کنند.به منظور بهینه سازی آزمون سراسری در ایران، با بررسی چالش های موجود در این حوزه، پیشنهاد های کاربردی زیر ارائه شده است: ایجاد ساز و کار انتخاب موضوعات متفاوت فردی و توجه به آمایش سرزمینی در سایه نظارت سیستم آموزشی یکپارچه و استانداردهای ملی. تفکیک آزمون سراسری به دو بخش عمومی و اختصاصی و برگزاری و اجرای آن در 2 الی 3 روز، برگزاری حداقل دو آزمون در سال و اعتبار بخشی به نتایج آن، توجه به نیاز ها و تفاوت های منطقه ای و فردی در برگزاری آزمون سراسری، استفاده از سوالات کوتاه پاسخ در کنار آزمون های چند گزینه ای، سنجش توانایی فردی در رشته های مورد تقاضا، استفاده از پوشه عملکرد تحصیلی دانش آموزان در پذیرش.