اثربخشی درمان شناختی رفتاری بر نشانه‌های رفتاری برونی‌سازی شده

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی درمان شناختی - رفتاری بر نشانه‌های اختلالات رفتاری برونی‌سازی شده صورت گرفت. روش: طرح پژوهش شبه آزمایشی بوده و جامعه آماری پژوهش کلیه دانش‌آموزان پسر دارای نشانه‌های رفتاری برونی‌سازی شده است که در سال تحصیلی 98-99 در مدارس دوره اول دبیرستان شهرستان تبریز مشغول به تحصیل هستند. نمونه موردنظر 30 نفر از دانش آموزان جامعه آماری هستند که به شیوه در دسترس انتخاب و به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جای‌دهی شدند. گروه آزمایش به مدت 10 جلسه 60 دقیقه‌ای، درمان شناختی رفتاری دریافت کردند. هر دو گروه با استفاده از مقیاس اختلالات رفتار ایذایی پلهام و ناژی به‌عنوان پیش‌آزمون و پس‌آزمون مورد ارزیابی قرار گرفتند. یافته ها: درنهایت داده‌ها با استفاده از روش تحلیل کوواریانس چند متغیره و نرم‌افزار spss 20 تحلیل شدند. نتایج نشان با کنترل پیش‌آزمون، بین گروه‌های آزمایش و کنترل در اختلالات نقص توجه/ بیش فعالی (75/58=f)، نافرمانی مقابله‌ای (37/4=f)، سلوک (16/11=f) و نشانه‌های نقص توجه (52/8=f)، بیش فعالی (91/62=f) و دزدی و فریب (67/5=f) در سطح (05/0p<) تفاوت معنی‌داری وجود دارد. به‌طوری‌که میزان میانگین نقص توجه، بیش فعالی، نقص توجه/ بیش فعالی، نافرمانی مقابله‌ای، دزدی و فریب و سلوک در گروه آزمایش کمتر از گروه کنترل می‌باشد. نتیجه گیری: بر اساس یافته‌های پژوهش می‌توان نتیجه گرفت درمان شناختی رفتاری بر کاهش نشانه‌های رفتاری برونی‌سازی شده اثربخش است. از این رو با توجه به نتایج حاصله و نیز ویژگی های این نوع درمان به لحاظ قابلیت اجرای در گروه می تواند جزو برنامه های مستمردر نظام آموزشی قرار گیرد بنابراین پیشنهاد می‌شود با مجهز کردن مشاوران مدارس به درمان شناختی رفتاری از همان ابتدای سال تحصیلی با غربالگری دانش آموزان نسبت به اجرای این درمان اقدام گردد تا از اثرات نامطلوب اختلالات رفتاری در روند تحصیلی و اجتماعی دانش آموزان کم کرده و یا جلوگیری نماید.

the effectiveness of cognitive-behavioral therapy on externalized behavioral symptoms

introduction: the purpose of this study was to investigate the effectiveness of cognitive-behavioral therapy on externalized behavioral symptoms.methods: the research design was quasi-experimental and the study population consisted of all male students with externalizing behavioral symptoms who were studying in the middle school of tabriz in the 98-99 academic years. the sample consisted of 30 students of the statistical population who were selected by available and divided into experimental and control groups randomly. the experimental group received cognitive-behavioral therapy for 10 sessions/ 60 minutes. both groups were assessed using pelham and nagy disruptive behavior scale as pre-test and post-test.result: finally, data were analyzed using multivariate analysis of covariance and spss 20 software. results indicated that there is significant differences between experimental and control groups in attention deficit / hyperactivity disorder (f = 58.75), oppositional defiant disorder (f = 4.37), conduct disorder (f = 11.16) and attention deficit (8.52), hyperactivity (f = 62.91) and deceitfulness or theft symptoms (f = 5.67). the mean of attention deficit, hyperactivity, attention deficit / hyperactivity disorder oppositional defiant disorder and deceitfulness or theft and conduct were lower in the experimental group than the control group. conclusion: based on the findings, it can be concluded that cognitive behavioral therapy is effective in reducing externalized behavioral symptoms. therefore, according to the results and the characteristics of this type of treatment in terms of its applicability in the group, it can be included in the continuing education programs. therefore, it is suggested that by providing school counselors with cognitive-behavioral therapy from the beginning of the school year, screening of students should be implemented to reduce or prevent the adverse effects of behavioral disorders on students' academic and social process.