بهینه‌سازی الگوی کشت برای مدیریت پایدار منابع آب درکشاورزی با استفاده از مدل‌سازی سیستم‌های پویا در استان آذربایجان‌غربی

مدل‌سازی سیستم‌های دینامیکی یا پویا برای حل مسایل پیچیده دنیای امروز مانند بحران آب کاربرد اساسی دارند، زیرا سیستم‌های دینامیکی با تشریح تمام زوایا و بررسی عوامل اثرگذار در بروز مشکلات سیستم‌های منابع آب، ارائه راه‌حل‌هایی را برای آینده امکان‌پذیر می‌سازد و به عنوان یک ابزار مدیریتی عمل می‌کند و سبب مدیریت بهتر منابع آب در حوضه‌های آبریز می‌شود. تحقیق حاضر جهت بهتر نمودن مدیریت پایدار منابع آب کشاورزی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه و در استان آذربایجان‌غربی انجام گرفته است. پس از مدل‌سازی سیستم منابع آب استان با استفاده از نرم‌افزار vensim با طراحی دو سناریو، ابتدا سناریوی الگوی کشت فعلی و بررسی سطح زیر کشت کنونی محصولات (گندم، جو، چغندر،کلزا، سیب و میوه‌های هسته‌دار) و مصرف آب با وضعیت کنونی، افزایش تقاضای آب کشاورزی و پایین آمدن سطح آبهای سطحی و زیر زمینی استان و بالا رفتن کل آب مصرفی استان در اثر تقاضای آب در بخش کشاورزی را تا سال 1430 شبیه سازی کرده است. سپس با سناریوی بهینه سازی الگوی کشت و کاهش سطح زیر کشت محصولات با نیاز آب بالا توام با افزایش راندمان آبیاری (سالانه 1 درصد بهبود)، پایین آمدن سطح تقاضای آب کشاورزی از آب‌های سطحی و زیرزمینی و پایین آمدن کل آب مصرفی در استان را تا افق 1430 شبیه سازی و پیش بینی کرده است.

optimization of crop pattern for sustainable water resources management in agriculture using dynamic systems modeling in west azarbaijan province

dynamic systems modeling is essential for solving today ’s complex problems, such as the water crisis, because dynamic systems make it possible to provide solutions for the future by describing all the angles and examining the factors affecting the problems of water resources systems. it acts as a management tool and enables better management of water resources in catchments. the present study was conducted to improve the sustainable management of agricultural water resources in the urmia lake catchment in west azarbaijan province. after modeling the provincial water resources system using vensim software with two scenarios design, first scenario of current cropping pattern and examination of current crop area (wheat, barley, beet, rapeseed, apple and core fruits) and water consumption with the current situation, increasing the demand for agricultural water and lowering the level of surface and ground water of the province and increasing the total water consumption of the province as a result of water demand in the agricultural sector is simulated by 1430. then, by optimizing the cropping pattern scenario and reducing the crop area with high water requirement, combined with increasing irrigation efficiency (1% annual improvement), lowering the level of agricultural water demand from surface and ground water and lowering the total water consumption in the province to horizon 1430 has simulated and predicted.