تعیین حداکثر عمق کف‌شکنی چاه‌های کشاورزی با تلفیق مدل‌های ریاضی

ایران به علت قرار گرفتن در منطقة خشک و نیمه خشک، از نظر منابع آب، وضعیت نامطلوب‌ری نسبت به متوسط دنیا دارد. خشکسالی‌های متعدد و طولانی و نوسانات زیاد آب و هوایی، کمبود آب، به ویژه منابع آب سطحی را تشدید می‌کند. از این رو آب‌های زیرزمینی، منبع مهم تامین آب مصرفی مردم در بخش‌های مختلف است. استفادة بهینه از منابع آبهای زیرزمینی‌، مستلزم مدیریت صحیح در بهره‌برداری، و مدیریت صحیح‌، مستلزم احاطة علمی و اصولی بر سیستم منابع آبی هر منطقه است. یکی از این مناطق دشت مهاباد می باشد که جهت دستیابی به منابع آب زیرزمینی اقدام به حفر چاههای بهره‌برداری برای مصارف کشاورزی شده است. افزایش بهره‌برداری بیش از پتانسیل تجدید پذیر آبخوان باعث شده تا در اثر افت سطح آب زیرزمینی پتانسیل برداشت از آبخوان کاهش یافته و به تبع آن اقدام به کف‌شکنی چاهها شده است. در اثر افت سطح ایستابی، تنش موثر در ذرات خاک افزایش و باعث ایجاد فرونشست در منطقه خواهد شد. در این تحقیق تاثیر برداشت بی‌رویه از چاهها بر پتانسیل بهره‌برداری آبخوان با استفاده از مدل عددی modflow بررسی شده است. مدل مفهومی دشت مهاباد و اثر کف‌شکنی چاهها با استفاده از gms تهیه شده است. عمق بحرانی کف‌شکنی در کل منطقه 115 متر برآورد شده است. مطالعه همچنین نتایج نشان میدهد ارائه مجوز کف شکنی به چاههای کشاورزی نه تنها یک آسیب جدی به آبخوان و محیط زیست دشت بوده بلکه یک رویکرد در راستای توزیع ناعادلانه آب در سطح دشت میباشد. در اثر کف شکنی چاهها ممکن است بخشهایی از دشت کاملا از بین رفته و هزینه های مهاجرتی روستاییان آن منطقه را به جامعه تحمیل نماید.

determining of agricultural well maximum deepening effects using integrated numerical model

due to its arid and semi-arid zone, iran is less favorable than the world average in terms of water resources. extensive and prolonged droughts and high climatic fluctuations exacerbate water scarcity, especially surface water resources. therefore, groundwater is an important source of water supply for people in different sectors. optimal use of groundwater resources requires proper management of utilization, and proper management requires a scientific and principled enclosure of each region's water resources system. one of these areas is mahabad plain which has been digging wells for agricultural purposes in order to access groundwater resources. increasing the utilization of the aquifer more than the renewable potential of the aquifer has reduced the potential of the aquifer to harvest due to groundwater level and consequently the wells have been paved. due to the drop in water level, effective stress on soil particles will increase and cause subsidence in the area. in this study, the effect of untreated wells on aquifer exploitation potential using modflow numerical model is investigated. the conceptual model of the mahabad plain and the flooring effect of wells have been prepared using gms. the critical depth of the flooring is estimated to be 115 m in the entire southwest. the study also shows that granting crop permits to agricultural wells is not only a serious damage to the aquifer and the environment of the plain but also an approach to unequal distribution of water in the plain. as a result of the breakdown of the wells, parts of the plain may be completely destroyed and the migrations of the villagers in the area will result.