مقایسه روش‌های کاشت مکانیزه و آبیاری گندم در شرایط خاک شور

کمبود آب در بخش کشاورزی منجر به پیامدهایی ازجمله افزایش شوری خاک و آب، افزایش آفات و بیماری‌های گیاهی و درنتیجه کاهش حاصلخیزی خاک، کاهش تولیدات زراعی، دامی و باغی شده که همگی زمینه را برای کاهش درآمد و افزایش مهاجرت کشاورزان فراهم می‌کنند. استفاده از راهکارهای مدیریتی برای افزایش بهره‌وری مصرف آب در مزارع کشاورزی، یکی از گزینه‌های عملی برای مقابله با کم آبی است. خاک‌ها و آب‌های شور ازجمله منابعی هستند که با مدیریت صحیح و با داشتن شناخت کامل از مسئله می‌توان از آن استفاده لازم را برد. این تحقیق با هدف ارزیابی کارایی ماشین خطی‌کار کف‌کار برای کاشت مکانیزۀ گندم در خاک‌های شور حاشیۀ دریاچۀ ارومیه اجراشده است. تیمارهای آزمایشی شامل: الف) کاشت با خطی‌کار در کف جویچه‌های با عرض 60 سانتی‌متر، ب) کاشت با خطی‌کار در کف جویچه‌های با عرض 100 سانتی‌متر، ج) کاشت با خطی‌کار در زمین هموار و آبیاری غرقابی بودند. برای تجزیه و تحلیل آماری داده‌ها از طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار استفاده شد. روش‌های کاشت ازنظر شاخص‌های عملکرد دانه شامل تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیکی (عملکرد مخلوط کاه و کلش با دانه)، عملکرد دانه و شاخص برداشت، مقدار آب مصرفی، بهره‌وری مصرف آب و نحوۀ توزیع شوری خاک پس از هر دور آبیاری ارزیابی و مقایسه شدند. نتایج تجزیه واریانس دوسالانه تیمارهای آزمایشی نشان داد که بین روش‌های کاشت در هیچ‌یک از پارامترهای اندازه‌گیری شده اختلاف معنی‌داری در سطح احتمال 5 درصد وجود نداشت. هر دو روش آبیاری جوی و پشته‌ای و آبیاری غرقابی نواری به یک میزان در شستشو و کاهش شوری خاک تاثیرگذار بودند. با کاهش عرض جویچۀ آبیاری از 100 به 60 سانتی‌متر، شوری خاک در کف جویچه 37 درصد کاهش یافت.

comparison of mechanized wheat planting and irrigation methods under saline soil conditions

water scarcity in the agricultural sector has consequences such as increasing soil and water salinity, increasing pests and plant diseases, and consequently decreasing soil fertility, reducing crops, livestock and horticulture, all of which provide basis of reduce income and increase migration of farmers. use of management strategies to increase water use efficiency index in agricultural fields is one of the practical options to combat dehydration. saline soils and waters are among the resources that can be utilized with proper management and thorough knowledge of the problem. this study was performed to evaluate a special grain drill performance which plants wheat seeds into furrows for semi-arid regions with saline soils conditions. the experimental treatments of planting method by the grain drill include: (i) planting into the furrows with 60 cm width and furrow irrigation; (ii) planting into the furrows with 100 cm width and furrow irrigation; (iii) planting on a flat soil (without furrows) and flood irrigation. statistical analysis was conducted based on randomized complete block design with three replications. for evaluation, the parameters crop performance indexes, water consumption, water productivity and soil salinity distribution after each irrigation practice were measured. results of biennial variance analysis of experimental treatments showed there is no significant difference at 5% probability level in any of the measured parameters. both furrow irrigation and strip flood irrigation methods were equally effective in reducing soil salinity. reducing the width of the furrow from 100 to 60 cm caused salinity reduction about 37% from inside the furrows and concentrating in the ridges after irrigation.