اکوتوریسم در مناطق حفاظت شده: مطالعه موردی درگز

امروزه گردشگری یا توریسم به دلیل مزایایی که دارد از موضوعات پررنگ و قابل توجه در سراسر جهان است. گردشگری اثرات اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و محیط‌زیستی قابل توجهی بر منطقه گردشگرپذیر دارد. اکوتوریسم شاخه‌ای از گردشگری است که معادل آن در ادبیات فارسی بوم‌گردی، طبیعت‌گردی یا جهانگردی محیط‌زیستی در نظر گرفته شده است. اکوتوریسم سفری مسئولانه به مناطق طبیعی است که ضمن حفاظت از محیط‌زیست، باعث بهبود رفاه مردم محلی می‌شود. اکوتوریست‌ها با گرایش محیط‌زیستی که دارند در حفاظت از محیط‌زیست، تبلیغ و گسترش فرهنگ محیط‌زیستی نقش دارند. هدف این پژوهش، بررسی چالش‌های اکوتوریسم در مناطق حفاظت شده شهرستان درگز و ارائه راهکارهایی به منظور توسعه و بهبود وضعیت گردشگری به ویژه اکوتوریسم در این مناطق می‌باشد. به همین منظور از مدل swot استفاده شد. هدف کلی مدل swot، شناسایی عوامل درونی (قوت‌ها و ضعف‌ها) و بیرونی (فرصت‌ها و تهدیدها) موثر در دستیابی به اهداف است. مناطق طبیعی این شهرستان به ویژه تفرجگاه چهلمیر واقع در پارک ملی تندوره از دیر باز مورد توجه گردشگران بوده است. تراکم زیاد پوشش‌گیاهی، شرایط مساعد اقلیمی، وجود منابع آبی و آبشارهای زیبا از عوامل جذب گردشگران به تفرجگاه چهلمیر است. به علت تراکم بالای گردشگران این منطقه به سطح مدیریتی بالاتری نیاز دارد. نتایج بررسی‌ها نشان داد که اگر چه وضعیت مناطق از نظر تنوع‌زیستی بسیار مطلوب هستند، ولی چالش‌های زیادی آنها را تهدید می‌کنند. در این بین، فرصت‌هایی وجود دارند که توسط عوامل تهدیدکننده، محدود یا پایمال می‌شوند. همچنین امید است با توجه به نقاط قوت و ضعف، بتوان مدیریتی اکوتوریسمی پایا در مناطق حفاظتی اعمال گردد.