بررسی پدیده گرد و غبار و پیامدهای زیستی آن

گرد و غبار نتیجه فرسایش بادی و حرکت شن‌های روان است و عوامل مختلفی در ایجاد و تشدید آن نقش دارند و سبب اثرات نامطلوب زیست‌محیطی بر منابع طبیعی (منابع آب، جنگل‌ها و مراتع، ...)، حیات‌ وحش، بیابان و اکوسیستم می‌شود. همچنین می‌تواند اثرات منفی بر سلامت انسان، کشاورزی، صنعت، مسائل اجتماعی و اقتصادی، بهداشت، کیفیت هوا، محصولات زراعی، راه‌آهن، ذوب برف و غیره داشته باشد. از اثرات نامطلوب زیست‌محیطی گرد و غبار می‌توان به مدفون شدن روستاها و اماکن در زیر توده‌های ماسه، از بین رفتن زمین‌های مزارع کشاورزی، مسدود نمودن قنات‌ها و کانال‌های آبیاری، آلوده نمودن آب‌های سطحی، گسترش بیابان‌ها و نواحی خشک، ایجاد مشکلاتی در رفت‌وآمد به خاطر کاهش دید افقی، ایجاد مانع در مسیر و جاده‌های ارتباطی، از کار انداختن سیستم‌های رایانه‌ای، ایجاد بیماری‌های تنفسی، انتقال آفات گیاهی و بذر علف‌های هرز، حمل پاتوژن­هایی که منجر به آلودگی گیاهان و حیوانات و انسان می‌شوند، حمل مواد شیمیایی و سمی، آلوده نمودن محیط‌زیست دریایی، کوچ اهالی به شهرها و حومه آن، معضلات اقتصادی و اجتماعی، افزایش تراکم جمعیت شهرها، از بین رفتن فرصت‌های شغلی، افزایش فقر و فعالیت‌های غیرقانونی نظیر قاچاق سوخت و غیره اشاره کرد. نزول آلاینده‌های گرد و غبار روی سطح شهر و منازل و لوازم منازل و وسایل مختلف نه‌تنها موجب فرسودگی و کاهش عمر آنها می‌شود بلکه استفاده از آب شهری در جهت رفع آلاینده‌ها و به عبارتی شستشو می‌تواند اثرات سویی داشته باشد. خسارت‌های ناشی از سرعت برخورد ذرات معلق در هوا به گیاهان موجب ایجاد صدمات مکانیکی شده که کاهش عملکرد و از بین رفتن پوشش سبز در مزارع و باغات را به دنبال دارد. خسارت به ابنیه بخصوص آثار باستانی تحت تاثیر طوفان‌های شن قرارگرفته و فرسوده می‌شوند. ریزگردها زندگی گونه‌های نادر جانوری و گیاهی به‌ویژه گیاهان دارویی و یا گیاهانی که ارزش اکولوژیکی و اقتصادی دارند را به‌طورجدی تهدید می‌کند، به‌طوری‌که به‌مرور در منطقه نمی‌توان گیاهان مفید و باارزش اقتصادی را یافت. به‌طورکلی می­توان گفت ریزگردها بر کوچک‌ترین گیاهان و جانوران تا بزرگ‌ترین آنها تاثیر می‌گذارد.