ارزیابی اقتصادی برداشت کتیرا از گیاه گون (astragalus verus) در مراتع خوشاب خراسان رضوی

در دهه‌های اخیر بهره برداری کتیرا از پایه‌های گون (astragalus verus) در مراتع شدت یافته است. با وجود این، اطلاعات اندکی در زمینه بهترین شیوه برداشت کتیرا که دارای بازدهی اقتصادی مناسب و تولید بالا باشد وجود دارد. به‌این منظور پژوهشی بصورت آزمایش ترکیب فاکتوریلی در قالب طرح کاملاً تصادفی در شرایط عرصه طبیعی مراتع برقبان در بهار و تابستان 1397 و 1398 انجام شد. تیغ‌زدن طوقه در3 سطح (1و2و3 تیغ) و همچنین تعداد دفعات برداشت محصول کتیرا در4 سطح (1و2و3و4 دفعه برداشت) بر 10 تکرار از هر تیمار (تعداد کل بوته ها 120 عدد) اعمال شد. بیشترین مقدار برداشت کتیرا از تیمار (3تیغ و 3دفعه برداشت) و کمترین مقدار از تیمار(1تیغ و 1دفعه برداشت) حاصل شد اما اختلاف معنی‌دار بین تیمارهای (1تیغ،4 برداشت)، (2تیغ، 3برداشت)، (2تیغ، 4برداشت)، (3تیغ ، 3برداشت) و (3تیغ ،4برداشت) در ارتباط با میزان تولید کتیرا مشاهده نشد. بین میزان برداشت کتیرا و هزینه‌های آن رابطه معنی‌دار وجود داشت. افزایش تعداد تیغ از 1 به 2 و 3، تاثیری در میزان برداشت کتیرا و همچنین در هزینه‌های برداشت نداشت امّا افزایش تعداد دفعات برداشت بر روی تولید کتیرا و هزینه‌های مربوط به آن تاثیرگذار بود. براساس ارزیابی اقتصادی (محاسبه هزینه ها و درآمدهای برداشت محصول کتیرا) و اکولوژی انجام شده در این پژوهش، بهترین شیوه برداشت محصول کتیرا که از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه باشد یک تیغ و چهار دفعه برداشت است.