مطالعات اجتماعی – اقتصادی حوزه آبخیز شهید مدرس به منظور مدیریت پایدار منابع طبیعی

مطالعات اجتماعی و اقتصادی حوزه­های آبخیز جزئی لاینفک از مطالعات جامع آبخیزداری و پایه مطالعات و برنامه­ریزی­ها است. به این دلیل که هدف از یک طرح آبخیزداری، بررسی امکانات و پتانسیل‌های بالقوه از نظر منابع طبیعی و ارائه راهکارهای لازم جهت حل مشکلات اقتصادی و اجتماعی می‌باشد. تحقیق حاضر با همین هدف در حوزه آبخیز شهید مدرس در شرق شهرستان باوی و در استان خوزستان انجام گردید. در این بررسی از فنون اصلی مطالعات اقتصادی – اجتماعی یعنی تکمیل پرسش­نامه، مصاحبه، تحقیق آماری و بررسی کتابخانه­ای استفاده شد. نتایج نشان داد که درآمد خالص سالانه هر خانوار از دو بخش­ کشاورزی و دامداری که شغل اصلی ساکنان حوزه است، بسیار ناچیز می­باشد. شیوه­های تولید سنتی، کمبود و گرانی امکانات و نهاده­های مرتبط، عدم استفاده از نهاده­ها و بذور مرغوب و اصلاح شده، شیوه آبیاری ناصحیح، عوامل اقلیمی، تخریب خاک و پوشش، برخی از عوامل ایجاد کننده آن بوده­اند. خانوارهای ساکن جهت بالا بردن میزان درآمد، به افزایش امکانات تولیدی خود علی­الخصوص افزایش تعداد دام و میزان زمین­های تحت تملک خویش می­پردازند که باعث افزایش فشار بر مراتع و همچنین افزایش اراضی رهاشده گردیده که نهایتاً باعث فقر پوشش گیاهی و تشدید تخریب و فرسایش خاک می­شود. تخریب اراضی خسارات اقتصادی و اجتماعی زیادی در کوتاه مدت و دراز مدت به دنبال داشته که این امر با توسعه پایدار و استفاده و بهره برداری صحیح و اصولی از منابع تولید حوزه در تناقض می باشد.