تعهدات زیست‌محیطی دولت‌های صاحب بندر حاشیة خزر از منظر کنوانسیون چارچوب تهران

دریاچة خزر، یکی از مهم‌ترین حوضه‌های بسته در جهان است که با توجه به ماهیت محصور در خشکی‌اش، هیچ‌ جریان خاصی برای خودپالایی آن وجود ندارد؛ لذا آلاینده‌هایی که وارد خزر می‌شوند، در آن باقی مانده و به طور طبیعی راهی برای خروج آنها وجود ندارد. توسعة مناطق ساحلی، تاسیس بنادر در مجاورت خزر و فعالیت‌هایی که برای نیل به اهداف اقتصادی در بنادر صورت می‌پذیرد و نیز ارتقای جایگاه بنادر از نسل اول به نسل‌های سوم و چهارم از عوامل مهم تهدیدکنندة محیط زیست خزر محسوب می‌شوند. فعالیت‌هایی از قبیل تسهیل استخراج نفت و گاز، وجود پایانه‌های حمل‌ونقل بین‌المللی، ساخت اسکله‌ها، زیرساخت‌ها، تعبیة خطوط لوله، تاسیس پالایشگاه‌، احداث کارخانجات صنعتی در بنادر و تخلیة فاضلاب‌ها و زباله‌های صنعتی به خزر، آسیب‌ها و تهدیداتی را برای محیط زیست دریایی به همراه دارد. این نوشتار با رویکردی توصیفی- تحلیلی و ضمن بررسی مفاد کنوانسیون چارچوب تهران در خصوص تعهدات دولت‌های صاحب بندر در کاهش و کنترل آلودگی محیط زیست دریایی خزر، مسئولیت بین‌المللی دولت‌های مزبور را مطابق قواعد عام نظام مسئولیت دولت‌ها مورد بحث و بررسی قرار می‌دهد.