سبزوار ؛ شهر آیین‌های بشکوه

آیین‌ها ، آداب و رسوم و سنت‌های بومی‌‌هر منطقه، سازندة عناصر فرهنگی جامعه محسوب می‎شوند. تنوع، تفاوت‌ها و کثرت آیین‌ها و آداب و رسوم و سنت‌های بومی‌‌از دلایل غنای فرهنگی یک جامعه است.در روزگار بحران هویت یکی از راه‌های حفظ هویت فرهنگی، بازگشت به آیین‌ها ، آداب و رسوم سنتی و فولکلوریک است. سبزوار بزرگ (بیهق قدیم) -که امروز شهرستان‌های نوپایی چون جوین، جغتای، خوشاب و داورزن از دل آن سربرآورده است- از مناطقی است که آیین‌ها و سنت‌های بومی‌‌رایج در آن، دیرینگی این سرزمین را نشان می‌دهد. برخی از این آیین‌ها به روزگاران مهردینی مربوط می‌شود. برخی سنت‌های کهن در اثر گذر زمان رنگ و لعاب دیگری گرفته تا بتواند خود را از دستبرد حوادث تاریخی و سیاسی و تعصبات، مصون بدارد.در این مقاله سه آیین ملی و سه آیین مذهبی رایج در حوزة فرهنگی سبزوار بزرگ معرفی و شناسانده می‌شود. آیین‌های «اسب چوبی»، «آتش سِرَه » و «چُوْلی چِغَل» از آیین‌های ملی و «جواب سوال»(عَلَم سلام)، «سنگ‌زنی» و «نخل‌گردانی» از آیین‌های مذهبی عاشورایی، در این پژوهش معرفی می‌شود.