خاستگاه‌شناسی برزونامة کهن و بازسازی خاستگاه عامیانة داستان برزو

داستان برزو، به عنوان یکی از معروف‌ترین ملحقات شاهنامه، دنبالة رستم و سهراب، و در قیاس با رستم و سهراب که محبوب‌ترین داستان شاهنامه در بین مردم بوده است، این دنباله نیز در بین داستان‌های حماسی پس از شاهنامه واجد چنین جایگاهی بوده است. قدمت شکل منظوم این داستان (سرودة کوسج در سدة 7-8)، نسبت به همة منابع شفاهی موجود، قضاوت دربارة منبع داستان را دشوار کرده است. این جستار، با تطبیق و تحلیل داستان منظوم (بخش کهن) با قدیم‌ترین روایت منثور، احیاءالملوک، اثر شاه‌محمدسیستانی (1027ق.)، نشان داده است، اثر سیستانی با وجود حداقل سه قرن تاخر، از روی منظومه خلق نشده است. بلکه نویسنده به منبعی سیستانی که محتملاً شفاهی‌بنیاد بوده، دسترسی داشته و دلیل تفاوت اساسی دو رایت نیز در همین نکته مستتر است. این جستار، ضمن تطبیق و تحلیل دو متن، منبع فرضی داستان برزو در ادبیات شفاهی سیستان را بازسازی کرده، دلایل تغییر آن توسط کوسج را متذکر شده است.