عقاید عامه در آثار مردم نگاری غلامحسین ساعدی

مردم نگاری یک شیوه توصیف همه جانبه و عمیق از جامعه مورد نظر نویسنده است که در آن نویسنده به توصیف محیط اجتماعی، وضع زندگی و آداب و رسوم مردم می پردازد. غلامحسین ساعدی دو اثر تک نگاری مستقل دارد که به طور خاص به مردم نگاری و بررسی زندگی و آداب و رسوم مردم تعلق دارد، یکی خیاو یا مشکین شهر و دیگری اهل هوا. او در هر یک از این دو اثر ابتدا با دقت و ریزبینی به توصیف هر شهر با محله ها و کوچه ها و ویژگی های منحصر به فردش پرداخته و سپس به سراغ ویژگی های آب و هوایی، محیط، نوع کسب و کار، درآمد و وضع زندگی مردم رفته، و در نهایت به عقاید و آداب و رسوم مردم پرداخته است. در کتاب خیاو او همه عقاید عامه اعم از طب، نگاه به حیوانات، مراسم های خاص و... را آورده ولی در اهل هوا بر آیین زار و بادها تمرکز کرده است. اما نکته جالب در آثار مردم شناسانه ساعدی که باعث شده آنها را از آثار هم طرازش متفاوت کند، نوع تحلیل های اوست. ساعدی در این آثار به توصیف صرف بسنده نکرده، بلکه همانند یک روانشناس و جامعه شناس تیزبین سعی کرده عقاید عامه را ریشه یابی و تحلیل نماید.