ارزیابی نورطبیعی در فضاهای آموزشی دانشگاهی (نمونه موردی:دانشکده علوم پایه دانشگاه یزد)

هدف اولیه برای توسعه دانشگاه سبز کاهش تاثیرات بد بر محیط زیست میباشد. یک دانشگاه در مقایسه با سایر کاربریها به دلیل تعداد زیاد دانشجویان از منابع بیشتری استفاده میکند)حدادی،2017،2(. دانشگاه اندونزی با هدف ترویج پایداری در آموزش عالی، از سال 2010 اقدام به ارزیابی و رتبه بندی دانشگاه های جهان بر اساس معیارها و شاخصهای مرتبط با مسائل زیست محیطی در دانشگاه ها نموده است . در واقع آنچه در این رتبه بندی مورد سنجش قرار می گیرد، جایگاه دانشگاه در حفظ محیط زیست و تاثیر آن در پایداری محیط است. از میان معیارها و شاخص های مرتبط با مسائل زیست محیطی، معیارهایی مورد توجه قرار گرفتهاند که دربرگیرنده مهمترین دغدغههای دانشگاهها در مورد مفهوم پایداری بوده است. یکی از این شاخصها انرژی و تغییر آب و هوا میباشد که خود چندین مولفه دارد. از مولفه‌های این شاخص میزان مصرف برق در هر سال بر حسب کیلووات بر ساعت، سیاست و برنامه‌های کاهش میزان انتشار گازهای گلخانهای و جایگزینی استفاده کارآمد از انرژی به جای استفاده از لوازم وتجهیزات متداول میباشند )استانداردهای دانشگاه سبز،2010( . با توجه به اینکه نحوه تولید برق در نیروگاه های برق یزد، سیکل ترکیبی است، مصرف هرچه بیشتر ازبرق در دانشگاه به افزایش گازهای گلخانه‌ای میانجامد و با کاهش آن میتوان به محیط زیست کمک شایان توجهی کرد. یکی از استراتژی های طراحی برای کاهش مصرف انرژی روشنایی و افزایش آسایش و بهره وری کاربران در فضا بهرهگیری از نورطبیعی میباشد. با بهرهمندی هرچه بیشتر از نور طبیعی میزان استفاده از برق در طول هر سال تحصیلی کاهش خواهدیافت. علاوه بر این، نورطبیعی و ارتباط بصری با محیط خارج در فضاهای زیستی انسان اعم از محل کار، تفریح و تحصیل علاوه برافزایش کارآیی و بازدهی موجب کاهش اضطراب، بهبود رفتار، و نیز حفظ و افزایش سلامتی و آسایش میشود)پوردیهیمی و دیگران،16.1387(. هرچند نور روز در طول تاریخ همواره در فضاهای مسکونی و مذهبی مورد توجه بوده است، با ظهور تکنولوژی )روشنایی مصنوعی، سیستمهای سرمایش و گرمایش( استفاده از این استراتژی در طرح های معماری کم رنگ شد. گرچه با ظهور بحران انرژی، نور روز مجددا به عنوان استراتژی کاهش مصرف انرژی مطرح شد)زمردیان،62.1395(. در پژوهش های بسیاری نورطبیعی و بهرهمندی هرچه بیشتر از آن بررسی شده است و به اهمیت آن اشاره شده است که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد.