بررسی خوانایی محوطه دانشگاه‌ها براساس ادراک دانشجویان (نمونه موردی: دانشگاه سیستان و بلوچستان پیمان گلچین)

کوین لینچ، یکی از تشورسین های پیشرو در زمینه خوانایی شهرها، نقشه ذهنی را به عنوان ابزاری مهم در راستای ادراک بهتر محیط پیشنهاد داد و پنچ عنصر کلیدی مسیر، گره، لبه، نشانه و محله را به عنوان عناصر موتر و حیاتی بر خوانایی محیط و منظر تعریف نمود. خوانایی، کیفیتی از محیط است که به فضای شهری وضوح بخشیده و سبب میگردد که سیمای شهر بهتر به ذهن سپرده شود. این ویزگی باعث می شود تا افراد به هنگام حرکت درفا به آسانی مسیر خود را یافته و دچار سردرگمی نشوند و در نتیجه به راحتی محیط اطراف خود را ادراک نمایند. خواناپذیر بودن محیط، نقش مهمی در میزان ادراک و شناخت حاصل شده توسط کاربر از محیط و تعیین رضایتمندی و عدم رضایتمندی او از آن محیط و منظر را دارد. منظر فضاهای آموزشی بخصوص دانشگاهها، به علت ارتباط دائم با کاربران خود، از اهمیت ویزه ای برخوردار است. لذا، طراحی فضا و منظر اینگونه فضاهای آموزشی باید به گونهای باشد که بیشترین ارتباط را با کاربران خود برقرار کرده، خواناپذیر و قابل ادراک باشند. بنابراین هدف اصلی از این تحقیق، بررسی خواناپذیر بودن محوطه دانشگاه سیستان و بلوچستان از طریق ادراک دانشجویان و با استفاده از تنوری خوانایی شهری لینچ است. در راستای این امر، از 120 دانشجوی معماری و برنامهریزی شهری خواسته شد تا با در نظر گرفتن پنچ عنصر کلیدی لینچ، به تهیه نقشه شناختی (ذهنی) از محوطه دانشگاه بپردازند. سپس هر یک از نقشه های ذهنی به دست امده مورد آنالیز و تحلیل قرار گرفت و بر اساس یافته های استخراج شده از نقشه ها، سطح خوانایی و عناصر غالب دخیل در خوانایی محوطه دانشگاه مشخص گردید. نتایچ پزوهش نشان داد که بخش مهندسی دانشگاه در مقایسه با بخش ادبیات، خواناپذیرتر بوده و محله های که بیشتر توسط دانشجویان مورد استفاده قرار میگیرند، قابلیت خوانایی بیشتری دارند. در انتها، راهبردها و پیشنهادات در جهت ارتقاه و بهبود خوانایی سایت مورد مطالعه، اراته شد.